به گزارش پایگاه تخصصی مسجد، علیرضا برومند؛ 30 مرداد سال 1348 مسجدالاقصی به دست صهیونیست‌ها به آتش کشیده شد، سال‌ها بعد و به همین مناسبت به پیشنهاد جمهوری اسلامی ایران و تصویب اعضای سازمان کنفرانس اسلامی در سی‌امین نشست این سازمان، این روز به نام روز جهانی مسجد نامگذاری شد. برای بررسی بیشتر و روشن شدن مردم از این این واقعه با حجت‌الاسلام ابراهیم بهاری، کارشناس مسائل مسجد و امام جماعت مسجد الأقصی مولوی به گفتگو نشسته‌ایم که در ادامه می‌آید.
فلسفه و علت اینکه مقام معظم رهبری مساجد را پایگاه و هسته اصیل مقاومت فرهنگی و مرکز خدمات اجتماعی برشمردند، چیست؟
در موضوع مسجد، باید به این مسئله توجه داشته باشیم که از صدر اسلام مسجد به عنوان پایگاه عظیم و هسته اصلی مسائل اجتماعی، فرهنگی و محل جهاد شمرده شده است.پیامبر اکرم و ائمه معصومین(سلام‌الله علیهم) مسائل مهم و پیچیده جامعه را در مسجد مطرح و رفع می‌کردند. امام خمینی(رضوان‌الله تعالی علیه) در اینباره تعبیری دارند که « محراب محل حرب و مسجد سنگر اسلام
است.»
اینکه مقام معظم رهبری مسجد را به عنوان پایگاه و هسته اصیل مقاومت
فرهنگی و مرکز خدمات اجتماعی برمی‌شمارد، با توجه به این این مؤلفه‌ها است.
مساجد یک نگاه بسیار عالی و روشنگرانه دارند که « محراب محل حرب و مسجد سنگری برای اسلام است.» با این نگاه می‌توانند تمامی نقاط کور جامعه را به روشنایی تبدیل کنند. تک تک مشکلات مردم می‌تواند در مساجد مرتفع شود، به شرطی که افراد این نگرش و بینش را نسبت به مسجد داشته باشند. وقتی مقام معظم رهبری، مسجد را به عنوان پایگاه اصیل مقاومت فرهنگی و اجتماعی معرفی می‌کنند، قطعا و قطعا باید تمام مسائل اجتماعی و فرهنگی در مسجد جمع و خلاصه و به سمت مسجد هدایت شوند. اگر این طور پیش رود روشنگری‌های جامعه هم می‌تواند به طور سالم در این محیط پرورش پیدا کند.
به طور مشخص پیشنهاد حضرتعالی برای جذب هر چه بیشتر جوانان به مسجد و حفظ و نگهداری آنان در خانه خدا چیست؟
اگر مسائل فرهنگی و اجتماعی به معنای واقعی وارد مسجد شود جوان و نوجوان به خودی خود در مسجد، جذب و نگه داشته می‌شود. در غرب روزی که خواستند با کلیسا مبارزه کنند؛ کلیسا نقش اساسی در زندگی مردم داشت. گرچه در نهایت کلیسا منحرف شد و به خطا رفت و به استبداد رو آورد. یک عده آمدند، مردم را از کلیسا‌ها جدا کنند و به همین منظور در کنار کلیسا‌ها، خانه فرهنگ درست کردند که به فرهنگ‌سرا معروف شد. متأسفانه از دوره سازندگی پای فرهنگسراها در کشور ما و دیگر کشورها باز شد و عملا مساجد از کارهای فرهنگی تهی شدند و همه آنها در محیطهای غیر مسجدی تقسیم شدند. بودجه‌ها، فکرها، مسائل اجتماعی، فرهنگی و مسائل ورزشی را به فرهنگ‌سرا بردند و عملا مسجد به دو بُعد تقسیم شد. اول بُعد عبادی. همچنین، با وجود پایگاه بسیج در مسجد، مردم به مسجد به عنوان جایگاه نظامی نگاه کردند. در حالی که قطعا هدف مسجد و بسیج این نبود. بلکه همه ابعاد فرهنگی و اجتماعی مد نظر بسیج بود.
متأسفانه بسیج و مسجد از بُعد مالی و پشتیبانی مالی دستشان خالی بود. آن کسانی هم که دست‌اندرکار مسائل فرهنگی بودند، بودجه را سمت فرهنگسراها سوق دادند. شهرداری‌ها بودجه‌های کلان در مسائل شهرها، مسائل اجتماعی، ورزشی و فرهنگی را در این محیط‌ها هزینه کردند. وزارت ارشاد در مساجد، کانون مساجد را تشکیل داد و چون زیر نظر امام جماعت و هیئت امنا نبود و گروهای خاصی آن را اداره می‌کردند، معضلات و گرفتاریهای خاصی را برای مساجد بوجود آورد.
آن ملزومات و بستری که برای جذب جوانان لازم است باید در مساجد فراهم شود. لذا مسجد نباید از بعد مادی دغدغه داشته باشد و به وسیله هیئت امنا، امام جماعت، فرمانده پایگاه بسیج خواهران و برادران اداره شود. مساجد باید کلاسهای تقویتی و ورزشی بدون هزینه یا کم هزینه برای جوانان تأمین کنند. در اینصورت جوانان به مرور به مسجد جذب و نگه داشته می‌شوند. چون جوان احتیاج به پرکردن صحیح اوقات فراغتش دارد و فراغت او باید توسط مسجد تامین شود. در غیر اینصورت جوان به سمت انحرافات می‌رود.
متاسفانه برخی حرکت های نادرست تا حدودی منجر به پدید آمدن مساجد سکولار در جامعه شده است. راهکار برون رفت از این مشکل خطیر و انقلابی ماندن مساجد چیست؟
متاسفانه این روزها جملاتی تأسف آور و دردآور در بعضی مساجد می‌شنویم که می‌گویند برخی از ائمه جماعت غیرانقلابی رفتار می‌کنند. در بعضی از مساجد، امام جماعت راحت طلب و مرفح بی درد داریم و همچنین امام جماعت ضد انقلاب در بعضی مساجدمان داریم. امام جماعتی داریم که اجازه برگزاری مباحث و نشست‌های سیاسی کشور در مسجد را نمی‌دهد. اینها همان مساجدی می‌شوند که معاویه، یزید، ابوسفیان در آن اقامه نماز می‌کنند. کنارش هم ممکن است هزار تا خلاف علیه مردم هم صورت بگیرد و سکوت اختیار کنند.
برای اینکه مساجد در پایگاه اصیل انقلاب بمانند، همانطور که ریشه و پایه مساجد از انقلاب بوده، باید برای تقویت پایه‌های آن تلاش شود. باید امام جماعت، خادم و بسیج برای انتخاب این چهارستون مسجد تلاش کنند. اگر یکی از آنها همکاری نکنند بقیه هم به مشکل بر می‌خورند و در این مسیر روشنگرانه از افرادی که اعتقاد به زنده کردن تفکرات انقلابی و اصیل دینی و آگاهی سازی مردم در مساجد را دارند در فضای مسجد استفاده کنند. از نگاه بسته پرهیز کنیم و الحمدالله حوزهای علمیه، طلاب بسیار خوبی پرورش دادند که می‌تواند به مرکز رسیدگی به امور مساجد کمک کنند.
از دیدگاه حضرتعالی مهم ترین تهدیدی که در کوتاه مدت و بلند مدت مساجد ما را به مخاطره می اندازد، چیست؟
مهم‌ترین تهدیدی که در کوتاه مدت مساجد را تهدید می‌کند عمدتاً مشکلات مالی مساجد است که همه مسائل مسجد را تحت‌الشعاع قرار می‌دهد. این مشکل باید برطرف شود. مهم‌ترین تهدیدی که در بلند مدت مساجد را تهدید می‌کند همان چیزهایی هستند که باعث می‌شوند مسجد سکولار شود. اگر امام جماعتی که انقلابی نباشد به مرور زمان محیط خودش را هم استحاله می‌کند و این خطرناک است.باید مراقبت و پرهیز کرد. هم زمان که مشکلات مالی مساجد و دردهای معنوی را باید برطرف می‌کنیم لازم و ضروری است که مسائلی را که مساجد را تهدید و به خطر می‌اندازد ریشه‌های اصلی آنها هم را برطرف کنیم.
احیانا اگر حضرتعالی در دوران تبلیغی قبل یا بعد از انقلاب، خاطره و یا تجربه مشخص و متفاوتی از اداره مسجد به اجرا گذاشته اید، آنرا برای ما توضیح دهید.
بنده بیشتر جوانان را در مسجدالأقصی مولوی جمع کردم. به کمک اعضای مسجد وضو گرفتن و نماز خواندن را به آنها یاد دادیم و همان جوانان که سر کوچه بودند را مسجدی کردیم. اکنون همان جوانان در بسیج و کارهای مسجد به ما کمک می‌کنند. اگر امام جماعت به جوانان توجه نکند و بد رفتاری کند. در نتیجه فردا آن جوان ناهنجاری‌های جامعه را بالا می‌برد. با همه مسائل فرهنگی، اجتماعی و ورزشی که در سطح کشور وجود دارد، جوانان را جذب مسجد کنیم. الان امکانات و بودجه‌های بسیار وسیعی در دست وزارت خانه‌ها، نهادها، ادارات، شهرداری‌ها و وزارت فرهنگ ارشاد است که ظاهرا کار فرهنگی می‌کنند. اگر اینها مسجد را پناهگاه خودشان بدانند و برنامه‌ها و کارهایشان را در مسجد تنظیم و به خدمات مسجد کنند، قطعا هم خودشان موفق می‌شوند و هم ناهنجاری‌های جامعه به شدت کاهش پیدا می‌کند و مساجد رونق بالاتری پیدا می‌کند.