شنبه / ۲۱ مهر ۱۳۹۷ / ۱۴:۵۴
سرویس : اجتماعی
کد خبر : ۳۳۲۸۷
گزارشگر : ایده ایده
گزارش اجتماعی

تعامل بین مساجد و سرای محله در «مسجدسرا»

شهرداری تهران با احداث پروژه «مسجدسرای» منطقه ۶ علاوه بر اینکه الگویی ویژه از ارتباط بین مسجد و سرای محله را با رویکرد مسجدمحوری برای اولین بار در کشور به نمایش می‎گذارد که با تجمیع ارایه خدمات فرهنگی، اجتماعی، آموزشی و شهری در حول مساجد وارد فاز جدیدی از تعامل متقابل مساجد و سرای محلات خواهد شد.

(شنبه ۲۱ مهر ۱۳۹۷) ۱۴:۵۴
  به گزراش   پایگاه تخصصی مسجد به نقل از ایکنا؛ در تهران بزرگ ما، با همه شلوغی‎ها، ترافیک‎ها، ساختمان‎های سر به فلک کشیده و رنگ‎هایش، فرهنگ زیبا و ریشه‌دار محله‎ای هنوز جاری است؛ فرهنگی که با ایجاد جمع‌های محله‎ای، مشارکت همه مردم را در اداره کوچه، محله و شهر خود به وجود می‎آورد؛ این فرهنگ بر ارزش‌های همیاری، دیگریاری و مشارکت در امور فرهنگی و اجتماعی تأکید دارد. در این میان پرورش این قابلیت‌ها، مستلزم گسترش نهاد‌های اجتماعی، کانون‌ها و مراکز فرهنگی و ارزشی در محله است، و پرداختن به چنین موضوعی، گام‌هایی بلند برای هم‎پا ساختن توسعه فرهنگی و اجتماعی، در کنار توسعه فضا‌های شهری در محلات به وجود می‎آورد.
 
اثر این فعالیت‎ها و ایجاد این نهاد‌های اجتماعی و کانون‎های فرهنگی و ارزشی در محلات منجر به ایجاد محتوا برای ظرف‌های جدید شهری می‎شود؛ محتوایی که می‌تواند به استعداد نوجوانان و جوانان، علاقه‎مندی‌ها و اوقات فراغت آنان، پرورش و آموزش سبک زندگی اسلامی و همچنین زمینه‌های آفرینش صفات محله‌ای منجر شود. بر همین اساس و در سطح کلان کشورها، این نهادها، کانون‌ها و مراکز فرهنگی و اجتماعی هستند که با فعالیت‎های کوچک، اما تاثیرگذار خود می‌توانند به هویت‌های اجتماعی و ملی شکل و رنگ دهند. این نکته برای ما شیعیان که قرن‌هاست از نهادی ارزشی و دینی به نام «مسجد» به عنوان یک کانون قدسی بهره‌مند بوده‌ایم و به پشتوانه آن، به رفتار‌های متعالی دینی خود که به سفارش مکتب اسلام به انجام فرایض دینی و تصمیمات بزرگ در آن پرداخته‌ایم و به میل اجتماعی خود، قرب الهی داده‌ایم بسیار حائز اهمیت است.
 
فرهنگ و توسعه فرهنگی با در نظر گرفتن نقش دین، آنچنان مهم است که امروزه پژوهشگران علوم اجتماعی، تربیتی، جامعه‎شناسان و دست اندرکاران حوزه‎های مختلف برنامه‎ریزی سعی دارند ضمن وقوف کامل، بر آن صحه گذاشته و معتقدند که هیچ جامعه بشری بدون داشتن مبانی لازم در حوزه فرهنگ نمی‎تواند به رشد و تعالی در ابعاد مختلف دست پیدا کند. ضرورت و اهمیت این موضوع در حوزه برنامه‎ریزی‎های گوناگون اعم از کلان و خرد که قطعاً عوامل انسانی درآن حرف اول را می‎زند همانند برنامه‎ریزی شهری، بسیار نمایان‎تر می‎شود چرا که شهر و فرهنگ هر دو در ابعاد مختلف توسط بشر به وجود می‎آیند و از این رو رابطه تنگاتنگی با پدیده‎های انسانی دارند و قطعا متاثر از مضامین و دستورات دینی هستند.
 
زمانی که در سال ۹۱ کلنگ اولین مسجدسرای پایتخت توسط هادی ایازی، معاون فرهنگی و اجتماعی شهرداری وقت تهران، در منطقه ۲۲ زده می‎شد، معلوم بود که مدیران شهری به این مسئله واقف بودند که رویکرد مسجدمحوری می‎تواند آن‌ها را در اهداف و برنامه‎ریزی‌های شهری موفق بدارد؛ چراکه مشارکت مردم در این طرح‎ها بسیار بالاست و از زمان شکل‎گیری اسلام تاکنون مساجد نشان داده‌اند که می‎توانند اثرگذاری مطلوبی را در پیاده‎سازی برنامه‎ای شهری و اجتماعی داشته باشد؛ بر همین اساس شهرداری تهران با رویکرد مسجدمحوری و با تجمیع ارائه خدمات فرهنگی، اجتماعی، آموزشی و شهری در حول مساجد وارد فاز جدیدی از مدیرت محله و شهر شد.
http://www.iqna.ir/files/fa/news/1397/6/26/1038397_784.jpg

 

درست بعداز کلنگ‎زنی این طرح‎، پروژه‎ ساخت ۱۴ مسجد دیگر در مجاورت سرای محلات تهران با هدف توسعه فضا‌های فرهنگی با محوریت مساجد به عنوان نمونه‎ای کامل از تجمیع ارایه خدمات فرهنگی، اجتماعی، آموزشی و شهری در محله که وضعیت مطلوب و چشم‌انداز محلات ۳۷۴ گانه تهران را در آینده نشان می‎داد در دستور کار شهرداری تهران قرار گرفت. در آن سال‌ها به همت شهرداری تهران و مشارکت مردم مساجد بسیاری ساخته شد، اما بعد از احداث این پروژه‌ها متاسفانه آهسته آهسته تعامل بین مساجد و سرای محلات کم شد و هر کدام دیگری را فراموش کرد و به نوعی هدفی که برای آن مساجد در کنار سرای محلات احداث شده بودند کم رنگ و از بین رفت. 
 
حال در منطقه ۶، به عنوان یکی از پررفت‌وآمدترین مناطق تهران که دارای مراکز مهم دانشگاهی، آموزشی، فرهنگی، رسانه‎ای و سلامت است و آن را به‎ عنوان قلب پایتخت می‎شناسیم، پروژه جدیدی را با عنوان «مسجدسرا» در دست بهره‎برداری است که برای اولین‎بار در کشور می‎تواند نقش‌های اجتماعی و محله‎ای را در کنار مبانی دینی و اسلامی همسو کند؛ این پروژه که به زودی احداث خواهد شد همان اهداف سال‌های ۹۱ شهرداری تهران، اما این‌بار با جدیدت و رویکرد جدید دنبال می‎کند.
 
این مسجدسرا، در مساحتی حدود ۶۰۰ متر مربع در قلب پایتخت، در محله فاطمی و در زمینی به مساحت ۷۵۰ متر مربع از جنس سازه فلزی درحال ساخت است که در سه طبقه و حجم کار ۱۹۲۰ متر مربع با دو بخش مسجد و سرای محله به گفته مسئولان شهرداری منطقه ۶ تا پایان آبان ماه رونمایی و افتتاح خواهد شد.
 
http://www.iqna.ir/files/fa/news/1397/6/26/1038389_237.jpg
 
حالا این طرح به پیشرفت ۹۵ درصدی رسیده و فقط کاشی‌کاری و تکمیل نمای آن باقی مانده است؛ در همین خصوص سید مجید غمخوار، معاون فنی و عمران شهرداری منطقه ۶ با اشاره به جزئیات فنی این پروژه گفت: پروژه «مسجدسرا» در بوستان گل‌ها در محله فاطمی در حال ساخت است، که از سال ۸۴ طرح ساخت آن توسط شورایان مطرح شد و با بررسی و تامین بودجه، در فروردین ماه سال ۹۴ کلنگ ساخت آن زده شد. در حال حاضر حدود ۴۵ درصد از کار ساخت آن پیش رفته است. این مسجدسرا در سه طبقه و مساحتی حدود ۶۰۰ متر مربع ساخته می‌شود و دلیل نامگذاری این مکان با نام مسجدسرا تعامل مسجد و سرای محله در آینده است.
 
به گفته غمخوار موقعیت جفرافیایی این مکان به گونه‎ای است که از شمال به بزرگراه جلال آل احمد و از جنوب به شهرک گل‌ها دسترسی دارد و این موقعیت مکانی شرایط استفاده آسان و بهره‎مندی از امکانات و دسترسی را برای اهالی فراهم می‌کند.
 
غمخوار اضافه کرد: این مسجدسرا علاوه بر این که مانند تمامی مساجد امکاناتی مانند شبستان، سالن زنانه و مردانه خواهد داشت، پیش بینی شده در این سرا، ۱۱ خانه برقرار شود که برخی از آن‌ها شامل خانه عترت و قرآن، خانه دوام ایمنی، خانه کودک، خانه کتاب، خانه علم و زندگی، خانه فن‌آوری و اطلاعات، خانه فرهنگ و هنر، خانه سلامت، خانه پژوهش و خانه کارآفرینی می‎شود.
 
مسجدسرای گل‌ها که حالا به‌عنوان نخستین مسجدسرای پایتخت، شناخته می‎شود قرار بود سال گذشته به بهره‌برداری برسد که به دلیل تغییر مدیران شهری و کمبود بودجه، نیمه‌کاره ماند. این پروژه بعد از آن روند کندی را طی کرد تا اینکه شهردار جدید منطقه ۶ از افتتاح این طرح در اواخر آبان‌ماه خبر داد و گفت: طراحی مسجدسرای گل‌ها به گونه‌ای است که سرای محله و مسجد، ورودی جداگانه دارند، اما امکان دسترسی سرا به مسجد ایجاد شده و شهروندان بعد از حضور در کلاس‌های فرهنگی سرای محله گل‌ها می‌توانند به راحتی در برنامه‌های مذهبی مسجد هم شرکت کنند.
 
محمد رضا دهداری‎پور، شهردار منطقه ۶ تهران، در گفت‎وگو با ایکنا؛ با اشاره به جزئیات این طرح و ضرورت پرداختن هرچه بیشتر به قابلیت‎های سرای محلات، اظهار کرد: امروز سرای محلات موضوعات مختلفی را دنبال می‌کنند، که از جمله آن‌ها می‌توان به حوزه سلامت، خانواده، خانه‌های قرآن و عترت و فعالیت مذهبی و دینی اشاره کرد؛ خدا به ما توفیق داد که موضوعات فرهنگی را از قدیم پیگیری کنیم و در این حوزه اگر قرار باشد کاری انجام شود، به جای اینکه به دنبال کمیت باشیم به دنبال کیفیت هستیم.
 
کیفت در هر برنامه‎ای منجر به مانایی آن می‎شود و اگر فعالیتی با کیفیت نباشد قطعا اثرگذار نخواهد بود؛ لذا باید گفت: کیفیت مهمترین و به نوعی اثرگذارترین مسئله در موضوعات فرهنگی و دینی است و از این جهت انتظار می‎رود برنامه‎های پیش‎بینی شده شهرداری منطقه ۶ نیز بر این اصل استوار باشد. اما مسئله مهم دیگر در این خصوص نحوه پیاده‎سازی و انتخاب برنامه‎های درنظر گرفته شده برای این مسجد‎سراست که هم نیازمند کیفیت و هم جذابیت اثرگذار است. مسئله‎‎ای که دهداری پور بر آن تاکید می‎کند و می‎گوید: باید با برنامه حرکت کنیم و برای خودمان برنامه‌ریزی داشته باشیم و اهدافمان را مشخص کنیم.
 
Image result for ‫احداث اولین الگوی مذهبی‌ ــ‌ مردمی در منطقه ۶‬‎

 

وی افزود: موضوع فرهنگ و دین یک مسئله استراتژیک است و باید بدانیم که شرایط ترویج و تبلیغ در آن چیست؟ به کجا می‌خواهیم برویم و چگونه می‌خواهیم به آن برسیم؟ برهمین اساس باید برنامه‎ها را مشخص و آمار‌ها را احصا کنیم. البته باید به این نکته توجه کرد که موضوع کار فرهنگی و اجتماعی در یک سرای محله با دیگر محلات متفاوت است.
 
شهردار منطقه ۶ تصریح کرد: امروز شهر تهران مینیاتور اقوام مختلف و یک کلانشهر بزرگ است؛ لذا طبیعی است که در مناطق مختلف باید با برنامه‎ریزی‎های مختلف در این موضوع کار کرد؛ ما نیز برنامه‌ریزی‌های دقیقی را شروع کرده‎ایم و معاونت فرهنگی و اجتماعی ما هم به دنبال این است که با استفاده از استادان مجرب در حوزه‎های مختلف به صورت ویژه کار کارشناسی را در این حوزه انجام دهد.
 
وی گفت: امروز ارتباط بسیار خوبی با مساجد و روحانیت منطقه داریم، چون مساجد بسیار قدیمی هم در این منطقه وجود دارد که مردم آن‌ها را مدیریت می‌کنند؛ حتی در حوزه خدمات شهری هم معتقد هستیم که مجموعه مدیران خدمات شهری باید نزدیک‎ترین ارتباط را با مساجد داشته باشند. در حوزه فرهنگی و اجتماعی، مساجد مراکز اصلی فرهنگی و اجتماعی کشور هستند و هدف‎ها را دنبال می‌کنند؛ ما هم در حوزه فرهنگی و اجتماعی نزدیک‌ترین ارتباط را با مساجد و روحانیون منطقه ۶ داریم.
 
دهداری‎پور، بیان کرد: قطعاً هدف‌ها برای راه‌اندازی این مراکز چه مسجد و چه سرای محله یکی است و حتی ابزار‌ها هم برای رسیدن به این هدف یکی است. اگر همه این‌ها کنار هم باشند نتیجه بسیار خوبی حاصل خواهد شد. از این جهت پروژه مسجد سرای منطقه ۶ الگویی ویژه از ارتباط بین مسجد و سرای محله است که برای اولین بار در کشور به عنوان الگوی مذهبی و مردمی رونمایی خواهد شد. در این پروژه مسجد و سرای محله در یک مجموعه قرار دارند و شما می‌توانید از داخل سرای محله به مسجد و از داخل مسجد به سرای محله وارد شوید؛ این کار ویژه‌ای است که برای اولین بار در کشور در حال وقوع است که در آبان ماه این پروژه افتتاح خواهد شد.
 
افتتاح این طرح‎ها از یک سو و برنامه و مدیریت آن‌ها با سایر نهاد‌های مذهبی و فرهنگی از سوی دیگر بسیار حائز اهمیت است؛ لذا می‎طلبد که مسئولان حوزه دین وفرهنگ نیز در مشارکت چنین طرح‎هایی حضور جدی داشته باشند، اما این درحالی است که دهداری‎پور می‎گوید: در حال حاضر شهرداری منطقه احداث این پروژه را در دست دارد و هیچ کمکی از سوی مرکز رسیدگی به امور مساجد و جا‌های دیگر به آن نشده است. در واقع این کار به عنوان پایلوت تعریف شده و نمادی برای نشان دادن ارتباط بین سرای محلات و مساجد خواهد بود.

 

http://www.iqna.ir/files/fa/news/1397/6/26/1038384_521.jpg

 

در جریان این گزارش به سراغ مردم محله فاطمی و گل‌ها نیز رفتیم تا نظر آن‌ها را در خصوص پروژه مسجدسرا جویا شویم؛ هرچند که گله‎های مختلفی از کمبود‌های محله فاطمی داشتند، اما بسیاری از آن‌ها بعد از شنیدن ویژگی‎ها و خدماتی که قرار است این پروژه برای آن‌ها داشته باشد احساس خوشحالی و خورسندی می‎کردند. برخی از آن‌ها هم اعتقاد داشتند که بجای چنین فضا‌هایی باید فضا‌های سبز شهری گسترش و احداث شود؛ برخی هم هنوز نمی‌دانستند که این مسجد قرار است در کنار خود سرای محله‎ای هم داشته باشد و در میان گفته‌هایشان از سایر کمبود‌ها و مشکلات اقتصادی صحبت می‌کردند.
 
به گزارش ایکنا؛ با اتمام این پروژه، به نوعی رویکرد مسجد محوری در انجام فعالیت‌های شهرداری تهران که خود را یک نهاد اجتماعی می‎داند آغاز خواهد شد و با شروع فعالیت‌های این پروژه، هرچند که کاهش شدید بودجه فرهنگی را در شهرداری تهران شاهد هستیم، اما تعامل متقابل مساجد و سرای محلات وارد مرحله جدیدی خواهد شد. 
 
در پایان می‎گوییم که هرچند احداث پروژ‌های مذهبی و فرهنگی در شهر‌های بزرگ همچون تهران از جهات بسیاری اهمیت دارد، اما آنچه که در همه پروژه‎های احداث شده توسط شهرداری تهران، حائز اهمیت است، اثرگذاری برنامه‎‌های این مراکز در جذب و جلب خانواده‎ها به موضوعات فرهنگی است تا سبک زندگی سالم و پرنشاط مورد تاکید اسلام را به نمایش بگذارد؛ در این میان استفاده از کارشناسان خبره و متعهد، کارمندان متخصص، فراهم آوردن محیطی جذاب و سالم و داشتن تیمی قوی با برنامه‎ریزی‎ صحیح و اسلامی می‎تواند مسئولان را در رسیدن به اهداف اعلام شده سربلند کند.

  

عکس تیتراژ تزئینی است. 

(شنبه ۲۱ مهر ۱۳۹۷) ۱۴:۵۴
https://news.masjed.ir/u/hhd
اظهار نظر
امتیاز را وارد کنید
تعداد کاراکتر باقیمانده: 500
نظر خود را وارد کنید