پایگاه تخصصی مسجد – گروه بین الملل: اوکراین، از کشورهای اروپای شرقی که اسلام پس از مسیحیت، بیشترین پیروان را در این کشور دارد. بنا بر بالاترین آمار، حدود صد هزار نفر از جمعیت اوکراین، شیعیان هستند. شیعیان این کشور غالباً مهاجرانی از کشورهای آذربایجان، قزاقستان و ازبکستان هستند. دین رایج در اوکراین مسیحیت است.
اوکراین از کشورهای اروپای شرقی است. این کشور از شرق با روسیه، بلاروس، لهستان، اسلوواکی، مجارستان، رومانی و مولداوی هم مرز است. پایتخت آن کِیف و زبان رسمی آن اوکراینی است، زبان روسی نیز در آن کاربرد دارد.
اوکراین ۶۰۳,۵۵۰ کیلومتر مربع مساحت و ۲,۷۸۲ کیلومتر خط ساحلی دارد و پس از روسیه دومین کشور وسیع در اروپا است. حکومت اوکراین جمهوری است. این کشور ۲۴ استان دارد. در ۱ فروردین ۱۳۹۳ (۲۱ مارس ۲۰۱۴)، ولادیمیر پوتین، رییس جمهور روسیه، مصوبهٔ پارلمان روسیه در مورد الحاق شبه جزیرهٔ کریمه به خاک روسیه را امضا کرد.
جمعیت این کشور، بالغ بر ۴۶ میلیون نفر است. طبق سرشماری ۲۰۰۱ اوکراین، ۷۷٫۸٪ از جمعیت اوکراین را نژاد اوکراینی و مابقی را نژادهای روسی (۱۷٫۳٪)، بلاروسی (۰٫۶٪)، مولداوی، تاتارهای کریمه (۰٫۵٪)، بلغارها (۰٫۴٪)، مجارستانی (۰٫۳٪)، رومانیایی (۰٫۳٪)، لهستانی (۰٫۳٪)، یهودیان (۰٫۲٪)، ارامنه (۰٫۲٪)، یونانیها (۰٫۲٪) و تاتارها (۰٫۲٪) تشکیل میدهند.
اوکراین به ۲۵ استان، ۳۹۴ شهر، ۸۹۲ شهرک، ۴۷۷ ناحیه و ۳ ناحیه بزرگ اقتصادی تقسیم میشود.
ورود اسلام به اوکراین به نیمههای اول قرن دهم میلادی بازمیگردد که تاجران مسلمان به این کشور تردد میکردند. اسلام از جنوب و کشورهای عربی و ترکیه، و از شرق و قفقاز وارد این کشور شد.
مسلمانان به صورت اکثریت در شبه جزیره کریمه این کشور زندگی میکنند. مرکز تحقیقاتی پیو، جمعیت مسلمان در اوکراین را ۳۹۳ هزار نفر اعلام کرده است، با این حال مرکز اداره امور مسلمانان اوکراین جمعیت مسلمانان را در حدود ۲ میلیون نفر تخمین زده است.
هنگامی که اوکراین تحت سیطره روسیه قرار گرفت، مسلمانان شرایط سختی را گذراندند. بر اساس گزارش مرکز تحقیقات «طریق الحقیقه»، در آن زمان عزیمت برای حج در این کشور بسیار سخت بود. در ۱۹۷۹ حج ممنوع اعلام شد. مدارس و مساجد مصادره شد و بسیاری از مسلمانان مجبور شدند وطن خود را ترک کنند. ائمه مساجد و معلمین مدارس به روسیه تبیعد شدند. برای اجرای این امور " سازمان ضد اسلامی" تأسیس شد. در ۱۹۸۳ دولت تمام کتابخانهها، کتب اسلامی و بیش از ۹۰۰ مسجد را ویران کرد.
در فاصله دهههای سوم و چهارم قرن بیستم، در اوکراین فعالیتهایی علیه اسلام آغاز شد. در سالهای ۱۹۸۵ تا ۱۹۹۱ حزب پیروستریکا روی کار آمد. این حزب به مسلمانان آزادی نسبی در اقامه شعایر دینی داد. مسلمانان توانستند مدارس اسلامی بنا کنند. پس از سقوط نظام شوروی، اوکراین استقلال خود را اعلام کرد و حکومت جدید به اقلیتهای دینی آزادی نسبی داد.
در اوکراین یک اقلیت اسلامی نسبتاً گستردهای وجود دارد، که تعداد آن بالغ بر دو میلیون نفر است. عمدۀ مسلمانان اوکراین را تاتارهایی تشکیل میدهند که با جامعْة اوکراین درهم آمیخته، ویژگیهای قومیتی وسنتی خودرا از دست دادهاند. البته جز تمایز نسبی تاتارهای شبه جزیرۀ افسونگر «کریمه» که هنوز بر جای ماندهاست. پس از به وجود آمدن فضای باز دموکراتیک در اوکراین در سال ۱۹۹۰، قرائن شکوفایی فعالیتهای اسلامی در این کشور به طور قابل توجهی نمایان شد. از جملة کسانی که در این پیش رفت نقشی خاص ایفا کردند گروهایی از جوانان عرب تبار بودند که تحصیلات عالی خود را در دانشگاههای اوکراین ادامه میدادند. به ویژه دانش جویانی که در شهرهای کییف، دانسک، اودسا، خارکف، زباروژیا، سیمرویل، وینیتسا و لوژانسک به مشغول تحصیل بودند. و البته این در کنار نقش فعالانهای قرار داشت که تعداد رو به تزاید اوکراینیهای به دین اسلام مشرف گردیده ایفا میکرد.
بر اساس گزارش "الاسلامیات"، سازمان امور دینی اوکراین یک عضو دایمی در مجلس اوکراین است. این سازمان در تمام کنفرانس و سمنارهای بین المللی و داخلی مشارکت میکند.
مهمترین مساجد کشور اوکراین عبارتند از:
مسجد جامع احد دونتسک
مسجد سلطان سلیمان در مایورپول
مسجد خان بزرگ در باغچهسرای
مسجد جمعه، یفپاتوریا
اما در این میان مساجد دیگری در کشور اوکراین وجود دارند که اگرچه ممکن است به لحاظ آثار تاریخی ملی به دلیل شرایط سیاسی حاکم بر این کشور در جایگاه درخشانی قرار نداشته باشند، اما در بعد محلی اهمیت زیادی داشته و اتفاقا از جمله مفاخر تاریخی منطقه خود به حساب می آیند.
«مسجد سواستاپول» (Sevastopol) شبه جزیره مسلمان نشین کریمه از جمله مساجد زیبا و تاریخی این شبه جزیره به حساب می آید که نام دیگر آن «مسجد جامع آکجار» است. این مسجد در محله لنینسکی واقع شده است و گفته می شود بین سالهای 1904 تا 1914 توسط معمار بزرگ و مشهور کریمه یعنی «الکساندر میخائیلوویچ» طراحی و ساخته شده است.