به گزارش پایگاه تخصصی مسجد، «نمایشگاه تخصصی مدیریت مسجد» بیستم آبان‌ماه در حسینیه الزهرا(س) سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی برگزار شد.
این نمایشگاه در ادامه فعالیت‌های مرکز رسیدگی به امور مساجد و در راستای افزایش ارتقاء دانش مدیریت ائمه جماعات برگزار می‌شود. در شهریورماه گذشته نیز دوره آموزشی با همین مضمون برای قریب به 1500 نفر از ائمه جماعات فعال استان تهران برگزار شد. استقرر نظام مالی، مهندسی، حقوقی و فرهنگی از جمله عناوینی بود که به ائمه جماعات در این دوره آموزش داده شد. ولی اینکه چرا مدیریت مسجد به صورت تخصصی و به این گستردگی از سوی مرکز رسیدگی به امور مساجد ارائه می‌شود موضوع این گفتگو است و به صورت پرونده‌ای ویژه در طول نمایشگاه ارائه خواهد شد.
حجت الاسلام رضا رحیمی، امام جماعت مسجد حضرت رسول اکرم(ع) در منطقه ۱۰ شهرداری تهران و ناحیه شهید نواب صفوی مرکز رسیدگی به امور مساجد است. وی همچنین مسئولیت آموزش خدام را در معاونت جذب و آموزش مرکز رسیدگی به امور مساجد را بر عهده دارد و در طول سال، مطالب مختلفی را در همین ارتباط ارائه می‌دهد.
در ادامه با این امام جماعت موفق به گفتگو می‌نشینیم.
به نظر جنابعالی لزوم ارائه دانشی چون مدیریت تخصصی به ائمه جماعات چیست؟
امروزه دانش آنقدر پیشرفت کرده در هر حوزه‌ای ما شاهد تخصص های مختلف هستیم.
به عنوان مثال، در بحث مدیریت چندین بخش وجود دارد، مدیریت بازرگانی، مدیریت حسابداری، مدیریت آموزشی، مدیریت مراکز غیر آموزشی و ...
گاهی اوقات احساس می‌شود که مسجد و مسجد داری کاری است که فقط یک نماز جماعتی برپا شود و تمام. در رابطه با امام جماعت هم چنین دیدگاهی وجود دارد. در حالیکه امام جماعت مسجد، امام مردم محله آن مسجد است نه امام مسجد!
لذا وقتی لقب امام جماعت به ما دادند ما علاوه بر اینکه باید اقامه نماز داشته باشیم، لازم است که به مشکلات جماعت رسیدگی کنیم. این امر نشان می‌دهد کار اصلی امام جماعت، ارتباط با مردم است. اقشار مختلف، نظرهای متفاوت و حتی اقوام، جماعت مدنظر مارا تشکیل می‌دهند. به خصوص در تهران که تنوع قومیتی بیشتری دارد.
بنا بر این امام جماعت برای روبرو شدن با نظرات مختلف، باید تخصص‌هایی هم داشته باشد. این تخصص، هم در بُعد روانشناسی و مخاطب شناسی و هم در بُعد اخلاقیات باید به کمک امام جماعت بیاید.
چه دانش‌هایی برای مدیریت مسجد لازم است و چرا؟
حتی من هم در گذشته فکر می کردم امام جماعت بودن فقط خواندن یک حمد و سوره، احکام و اخلاقیات است. اینطور نیست! امروز، امام جماعت باید مخاطب شناس و روانشناس باشد که اگر کسی به او مراجعه کرد بتواند حداقل مشاوره ابتدایی را به او بدهد.
اما در بحث مدیریت مسجد، مسجد امروز غیر از مسجد پنجاه سال پیش است. امروز رویکردهایی برای جذب جوانان و مردم به مسجد وجود دارد. مثلاً امروز شما باید مسجدی داشته باشید که از نظر سازه ای زیبا باشد، یعنی احتیاج است تا آموزش‌هایی در بحث عمرانی و معماری ببینید. در همین بحث عمرانی برخی از دوستان ما رفتند و کارهایی انجام دادند ولی چون با اصول نظام مهندسی آشنایی نداشتند، با شهرداری و برخی ادارات دیگر به مشکل برخوردند. اکنون بعضی از ائمه جماعات نمی‌دانند برای یک کار عمرانی باید اوقاف بروند و یا امور مساجد و سازمان تبلیغات اسلامی؟. مطمئناً این امر نیازمند یک آموزش است.
آشنایی در رابطه با امور حقوقی و اداری نیز از دانش‌های مورد نیاز ائمه جماعات است. اینکه کارهای اداری را چگونه پیش ببریم، وقتی وارد فاز عمرانی می‌شویم باید مراحل کار ما چگونه باشد و سبک اسلامی ایران یک مسجد چگونه باید باشد؟، از جمله این دانش‌هاست.
در بحث حقوقی نیز بعضی از ائمه جماعات ایراداتی دارند، قوانین و ملزومات وقف و حتی جایگاه آن را نمی‌دانند. جایگاه مسجد اوقافی، مسجدی که متولی دارد، را گاهاً نمی دانند. اینکه امام جماعت تا چه حدی می تواند در یک مسجد تعریضی داشته باشد، کاری انجام دهد و امثالهم، به آموزش احتیاج دارد.
امروزه در هر بعدی که بخواهیم در نظر بگیریم،امام جماعت باید به مسائل حقوقی خود، مسائل حقوقی مسجد، مسائل حقوقی مردم در ارتباط با مسجد آگاهی داشته باشد.
امروز ما کارهای فرهنگی‌ای که انجام میدهیم، با کارهای دهه ۶۰،۷۰ و یا حتی دهه ۸۰ متفاوت است. تا ۱۰ سال پیش، گوشی هوشمند در دست مردم نبود. فضای مجازی وکانال های پیام رسان وجود نداشتند. اکنون استفاده و حضور در این شبکه ها، خود نیازمند یک نوع آموزش است.
باید در مباحث فرهنگی مخاطب‌شناسی کنیم، باید برای بزرگترها یک برنامه، برای جوان و نوجوان یک برنامه و برای خانم ها برنامه دیگری داشته باشم.
در بحث جامعه شناختی و روانشناختی، ضرورت آموزش از کجا نشأت می‌گیرد؟
این بحث به اقشار مختلفی مربوط می‌شود که امام جماعت با آنها در ارتباط است. به عنوان مثال وقتی یک جوان به یک هیئت می‌آید دوست دارد مداحی باشد، شور خوانده شود ولی برعکس افراد مسن‌تر این را دوست ندارد، دوست دارند یک نفر بیاید یک روضه‌ای بخواند و گریه ای کند و در نهایت یک سینه ای بزند و السلام. شناخت و مدیریت همه این‌ها، کلاس می‌خواهد، کلاس هایی که ما اسمش را کلاسهای مدیریت مسجد گذاشتیم.
مسئولیت جنابعالی در نمایشگاه مدیریت تخصصی مسجد چیست؟
توضیح بعضی از قسمت های آموزشی به عهده بنده است. برگزاری این نمایشگاه اتفاق خوبی است. چون دستاوردهایی که در این سال‌ها داشتیم و این که به کجا رسیده‌ایم را مسئولان فرهنگی سراسر کشور ببینند.اینکه تجربه سالهای گذشته امور مساجد در اختیار نمایندگان ولی فقیه و مسئولانی که با مساجد در ارتباط هستند، گذاشته شود از اهداف این نمایشگاه است.