به گزارش پایگاه تخصصی مسجد، مسجد سهله، از مساجد منتسب به امام زمان (عج) است. بنابر برخی روایات، محل زندگی وی پس از ظهور، نیز خواهد بود. در بخشهای مختلف صحن مسجد، محرابهایی ساخته شده که به نام پیشوایان دینی نامگذاری شده؛ از جمله مقام امام صادق (ع)، امام سجاد (ع)، حضرت ابراهیم، ادریس و خضر نبی.
نامگذاری
مسجد سهله را قبیله بنی ظهر، طایفهای از انصار، ساختهاند.امام علی (ع)، مسجد بنی ظفر را همانند مسجد کوفه دانسته است. در علت نامگذاری این مسجد، گفته شده که سهیل، نام سازنده آن است، عبدالقیس، نام طایفهای است که این مسجد در منطقه سکونت آنها بنا شده و بنیظفر هم یکی از طایفههای قبیله عبدالقیس است. ابن الفقیه از حضرت علی(ع) روایت میکند که فرمودند: در کوفه چهار بقعه مقدس هست که چهار مسجد در آن ساخته شده است. به حضرت عرض شد: آن مساجد کدامند؟ حضرت فرمود: یکی از آنها مسجد ظفر یا همان مسجد سهله است.
موقعیت جغرافیایی
مسجد سهله در شرق نجف، یعنی در شهر کوفه قدیم قرار دارد. این مسجد در ۱۰ کیلومتری شمال شرقی حرم امام علی (ع) با زاویه ۳۷ درجه، و ۲ کیلومتری شمال غربی مسجد کوفه با زاویه ۵۳ درجه است.
شکل هندسی مسجد سهله، تقریبا مستطیل است، با طول ۱۴۰ متر، عرض ۱۲۵ متر و مساحتی بالغ بر ۱۷۵۰۰ مترمربع. صحن مسجد به ابعاد ۱۲۵ و ۱۴۰ متر با دیواری به طول ۲۲ متر است. در هر یک از اضلاع چهارگانه دیوار، برجهای نیمدایرهای ساخته شده است. در میانه ضلع شرقی دیوار، منارهای به ارتفاع ۳۰ متر وجود دارد. درِ اصلی مسجد، در میانه ضلع شرقی و در کنار این مناره است.
مسجد سهله، سه در و یک مناره نسبتا بلند دارد که در ۱۳۷۸ ق تجدید بنا شده است.
این مسجد منزلگاه و عبادتگاه بسیاری از پیامبران از جمله حضرت ابراهیم (ع)، ادریس (ع) و خضر (ع)، و جایگاه برخی از امامان شیعه از جمله مقام امام صادق (ع) و امام سجاد (ع) بوده و بر اساس روایت امام صادق (ع)، حضرت مهدی (عج) پس از ظهور در آن ساکن خواهد شد.
بنابر حدیثی از امام صادق (ع)، مسجد سهیل خانه ابراهیم(ع) و ادریس بوده و صور در آن دمیده میشود و از اطراف آن هفتاد هزار نفر بدون حساب به بهشت میروند.
از امام صادق(ع) نقل است که در آن موضع، خانهای است که ادریس در آن خیاطی میکرد. ابراهیم(ع) از آنجا به سوی عمالقه خارج شده است و در آن مکان صخرهای است که تصویرهای پیامبران در آن است و از آن مسجد خاکی برداشته شده که خداوند انبیا را با آن خلق کرده است. آنجا مقام حضرت خضر و جایی است که حضرت موسی با خضر ملاقات کرد همچنین آمده است که شخص گرفتار و پریشان به آن مسجد نمیرود مگر آنکه خداوند برای او گشایشی فراهم آورد.
از امام باقر (ع) نقل شده است که خداوند هیچ پیامبری را مبعوث نکرد مگر آنکه در آن مسجد نماز گزارده است، در آنجا عدل الهی آشکار میشود و منازل و جایگاههای پیامبران، اوصیاء و صالحین است. از امام سجاد(ع) نقل شده است که هر کس در مسجد سهله دو رکعت نماز به جای آورد، خداوند دو سال بر عمر او میافزاید.
مقام ها
در بخشهای مختلف صحن مسجد سهله، مکانهایی منسوب به پیامبران و اهل بیت (ع) هست که در اصطلاح، مقام خوانده میشوند. این مقامها عبارتند از:
1. مقام حضرت ابراهیم (ع)، در شمال غربی و بین دیوار غربی و شمالی.
2. مقام یونس (ع)، در جنوب غربی و بین دیوار جنوبی و غربی.
3. مقام ادریس (ع)، در بین دیوار شرقی و شمالی. آن را مقام عیسی و همچنین «بیت الخضر» هم مینامند.
4. مقام صالح (ع)، در سمت شرقی بین دیوار جنوبی و شرقی. به مقام صالحین، انبیا و مرسلین معروف است.
5. مقام امام سجاد (ع)، در میانه مسجد، کمی مایل به سمت شرقی.
6. مقام امام صادق (ع)، درست در وسط مسجد. براساس روایات تاریخی، امام جعفر صادق مدتی در آنجا اقامت کرده و به عبادت و دعا مشغول بوده است.
7. مقام امام زمان (عج)، در قسمت میانی مسجد، کمی مایل به سمت جنوب، در بین مقامهای امام سجاد و یونس.
در مسجد سهله، مقامی به حضرت مهدی (عج) منسوب است که در قسمت میانی مسجد و در بین مقامهای امام سجاد(ع) و حضرت یونس قرار دارد. برخی روایات، مسجد سهله را محل زندگی امام زمان پس از ظهور معرفی کردهاند.