پایگاه تخصصی مسجد، جلال حیران‌نیا: نهادهای سیاستگذار در حوزه ازدواج طی سال‌های اخیر نسبت به تاخیر سن ازدواج هشدار داده و آمارهای مربوط به طلاق را نگران کننده خواندند. کاهش ازدواج و تمایل نداشتن جوانان به زندگی زناشویی و روی آوردن به زندگی غیرطبیعی تجرد، فاجعه بزرگی برای جهان بوده که دامنگیر جامعه شده است.
این وضعیتی است که در واقع خود ما و اجتماع به وجود آورده‌ایم و ما هستیم که بر اساس چشم و همچشمی‌ها، پیشداوری‌های نادرست، محاسبات غلط و گرفتاری در چنگال یک سری عادات کورکورانه آن را بنا نهاده‌ایم. اگر تصمیم بگیریم می‌توانیم این وضع را تغییر دهیم و طرحی نو بنا کنیم، طرحی که بر اساس واقعیات و مفاهیم اصلی زندگی و با تکیه بر آموزه‌های دینی و الگو گیری از ازدواج بزرگان دین و مذهب تنظیم شده باشد، نه بر پایه اوهام و خیالات غلط. در این صورت نه بن بستی در کار بوده و نه معجزه‌ای نیاز است. جامعه ما به دلیل وجود برخی موانع شاهد فرار جوانان از ازدواج و تشکیل خانواده است.
لازم دانستن شغل و مسکن مناسب، رسومات مالی پرخرج، لزوم زندگی تجملاتی و پرزرق و برق که گاهی توسط فیلمهای تلویزیونی و سینمایی تشدید می‌شود، عدم اهتمام لازم از سوی خانواده‌ها نسبت به ازدواج فرزندانشان و زود دانستن ازدواج برای تازه جوانان از جمله باورهای غلطی است که منجر به بالارفتن سن ازدواج و حتی ترس از آن می‌شود.
در حالیکه اگر به آموزه‌ها و تاریخ اسلام و تشیع به خوبی و با تأمل بنگریم، بسیاری از این موارد می‌تواند فقط بهانه‌ای برای ازدواج نکردن باشد. البته موانعی همچون نبود شغل، همکاری نکردن دولت‌ها در تسهیل ازدواج جوانان و نبود آگاهی‌های لازم برای خانواده‌ها در جلوگیری از تجمل گرایی را نمی توان نادیده گرفت.
تغییر در باورهای غلط و ترویج ازدواج آسان
یکی از راهکارها، تغییر نگرش عمومی از طریق رسانه‌ها و پایگاه‌های اجتماعی است. رسانه‌ها، مساجد و بسیاری از مراکز و نهادهایی که به طور مستقیم با مردم ارتباط دارند، می‌توانند در ترویج ازدواج آسان و تغییر نگرش و باورهای غلط در امر ازدواج نقش به‌سزایی داشته باشند. با توجه به فرمایشات رهبر معظم انقلاب اسلامی که مساجد باید پایگاه اجتماعی باشند شایسته است که آغازگر ترویج فرهنگ ازدواج آسان مساجد باشند. البته تغییر در باورهای غلط اجتماعی نیاز به همت همگانی در جامعه دارد و از وظیفه مسئولین در توجه و تامین زیرساخت‌ها و تسهیلات مالی برای جوانان نمیکاهد.
ترویج فرهنگ ازدواج آسان و دستورات اخلاقی اسلام در مورد آسان گرفتن ازدواج به قدری متین و ظریف است که با توجه به این مهم پائین‌ترین طبقات جامعه هم به راحتی می‌توانند ازدواج کنند و تشکیل خانواده دهند. ازدواج آسان بر مبنای ارزش‌های اسلام را می‌توان زمینه ساز کاهش آسیب‌های اجتماعی در جامعه دانست لذا برای تحقق آن باید در جامعه فرهنگ سازی شود. این امر یکی از دغدغه‌های مهم رهبر انقلاب و نظام اسلامی است.
نقش مساجد در بیان آموزه‌های دینی متناسب با ازدواج
لذا می‌توان این نکته را با قوت بیان کرد که مساجد با بیان آموزه‌ها اسلامی و گفتگوی مستقیم با جوانان می‌توانند در باورهای غلط آنها نسبت به ازدواج تغییر ایجاد کنند. از حضرت امیرالمؤمنین (ع) نقل شده است «ازدواج کنید، که همانا ازدواج کردن سنت رسول خدا (ص) است که همواره میفرمودند هر کسی که دوست دارد از سنت من تبعیت کند، ازدواج کند، همانا «ازدواج کردن» از سنت من است.»
مساجد در جوامع اسلامی از صدر اسلام تاکنون نقش مهمی داشته‌اند، اکنون مساجد می‌توانند با برگزاری کلاس های آموزشی و ارتقای آگاهی مردم برای مقابله با تجمل گرایی و اسراف که تضعیف کننده امر ازدواج و بنیان خانواده هستند، نقش موثری داشته باشند.
امامت جماعت می‌تواند با تعیین ساعتی مشخص برای حل مشکلات مردم، ارائه برنامه‌هایی جذاب و ارتباط منظم و مستمر با نمازگزاران و گفت و گو با جوانان از مشکلات آنها مطلع و از تعداد افراد مجردی که مسجد او می‌آیند آگاه شود و در یافتن زوج مناسب و ارائه مشاوره آنها را راهنمایی کند.
امام جماعت و کارشناسان مذهبی می‌توانند با ارائه الگوهایی در محورهای ازدواج، روابط زناشویی، فرزند آوری، روابط اجتماعی در مساجد و مشاوره‌های لازم به والدین کمک به سزایی در ترویج و تعیین الگو در امر ازدواج آسان داشته باشد.
مساجد و تأمین مایحتاج ازدواج
به لحاظ تامین مایحتاج یک ازدواج آسان نیز مساجد از جمله محل‌هایی هستند که می‌توانند آغازگر این حرکت خیرخواهانه باشند. در این راستا و در مسیر تحقق توصیه‌های رهبرانقلاب و با تلاشی که مسئولین نهادهایی چون امور مساجد و کمیته امداد انجام داده‌اند، مساجد علاوه بر اینکه از حیث فرهنگی امر ازدواج آسان را ترویج می‌کنند، از حیث مالی نیز آستین همت بالا زده و با شناسایی زوج‌های جوان و نیازمند در تأمین جهیزیه آنها تلاش می‌کنند.
ناگفته نماند که قبل از این تفاهم و همکاری میان نهادهای ذکر شده مساجد بسیاری در امر تأمین مایحتاج و جهیزیه نوعروسان کارهای بزرگی انجام داده‌اند. به عنوان مقال مسجد قبا در خیابان شریعتی تهران 26 سال است که به تأمین جهزیه برای نوعروسان همت گمارده است. همچنین مسجدالنبی(ص) در تهرانپارس، مسجد جامع تهرانسر و مسجد ولیعصر(عج) کاشانک و بسیاری از مساجد دیگر در تهران و سایر نقاط ایران در این راستا با تأمین جهیزیه و یا مایحتاج عروسی از قبیل تالار، وسایل پذیرایی و کارت دعوت نوعروسان بسیاری را راهی خانه بخت کردهاند.
هرمسجد یک جهیزیه
مرکز سیدگی به امور مساجد و کمیته امداد اما در راستای همگانی کردن تهیه جهیزیه و کمک گرفتن از تمامی مساجد استان تهران و تسهیل در امر ازدواج و کمک به زوج‌های نیازمند طرح «هر مسجد یک جهیزیه» را با همکاری یکدیگر به اجرا گذاشتند. در این طرح مسجد مقید می‌شود که حداقل یک جهیزیه را با کمک کمیته امداد امام خمینی(ره) تهیه کند. در حال حاضر مساجد تهران این طرح را آغاز کردهاند.
نقش مسجد در ترویج ازدواج آسان و تهیه لوازم آن
در این راستا و برای اطلاع از اینکه یک مسجد چگونه می‌تواند به لحاظ مالی تسهیل کننده یک ازدواج آسان باشد گفتگویی با حجت الاسلام محمدحسن احمدزاده امام جماعت مسجدالنبی(ص) انجام داده‌ایم. وی معتقد است که مسئولین دولتی با هزینههای جزئی می‌توانند راه را برای ازدواج جوانان باز کنند.
امام جماعت مسجدالنبی(ص) یادآور شد: در امر تسهیل در ازدواج و تشویق جوانان به ازدواج آسان، راهکارهای خوبی وجود دارد ولی این امر با همت مسئولین به بازدهی بیشتری می‌رسد. همچنین در فرهنگ‌سازی برای این امر مهم، باید مسئولین کمک کنند و امکانات لازم را در اختیار جوانان و بانیان این امور قرار دهند. بسیاری از مشکلات ازدواج در جامعه با امکانات جزئی از طرف دولت قابل حل است.
حجت الاسلام محمدحسن احمدزاده در ادمه گفت مسجدالنبی(ص) در راستای ازدواج آسان و ترویج فرهنگ آن، کارهای بسیاری انجام داده است. از جمله کارهایی که مسجد در این راستا انجام داده است تهیه مقدمات عروسی است. چون بسیاری از زوج های جوان در مرحله اول با مانع عروسی مواجه می‌شوند. مسجدالنبی(ص) امکاناتی مثل تالار، پذیرایی با شیرینی و سه میوه فصل و کارت عروسی را (با هزینه یک میلیون تومان) در اختیار خانواده‌ها قرار می‌دهد. این کار را فقط با کمک چند خیر انجام می‌دهد. جای تعجب است که دولت این عرض و طول نمیتواند در این حد تسهیلات آماده کند.
وی در پاسخ به اینکه چگونه توانستید امکاناتی نظیری تالار و تهیه میوه و غیره را با این قیمت ارزان فراهم کنید، گفت: ما در مسجدالنبی(ص) از طریق پیگیری‌های خیرین با مجموعه‌های مختلفی که در امر فعالیت داشتند، توانستیم تالارها و چاپخانه‌هایی را پیدا کنیم که هم برای مراسم و هم برای چاپ کارت دعوت هزینه بسیار کمی را طلب کنند.
وی افزود: اگر وزارت ورزش و جوانان، سازمان تبلیغات و وزارت ارشاد همت کنند هم در ترویج ازدواج آسان و هم در تامین برخی نیازهای اولیه می‌توانند کمک‌های شایان توجهی به جوانان بکنند.
وی در ادامه گفت: حدود سه سال است که مسجدالنبی(ص) به صورت جدی به امر تسهیل ازدواج پرداخته است و حدود 30 زوج را راهی خانه بخت کرده‌است. به طور میانگین این مسجد در هر ماه یک جیزیه را فراهم کرده است. این جهیزیه با 25 قلم کالا در حدود سه میلیون و پانصد هزار تومان هزینه برداشته است.
حجت الاسلام احمدزاده در خصوص ترویج ازدواج آسان از سوی مساجد گفت: در شرایطی که جوانان به بهانه‌های مختلف ازدواجشان را به تأخیر می‌ندازند، مساجد وظیفه دارند که اهمیت ازدواج و مزایای آن را چه به لحظ اجتماعی و چه به لحاظ شرعی برای جوانان توضیح دهند. همچنین تاکیدی که شرع مقدس اسلام بر این مضوع دارد را تبیین کنند و نیاز جامعه را برای ازدواج جوانان و خطراتی را که جامعه و جمعیت کشور را در آینده تهدید می‌کند را به آنها توضیح دهند.
امام جماعت مسجد النبی(ص) در پایان گفت: این وظیفه امام جماعت و اساتید دانشگاه‌ها است که این مسائل را برای جوانان تذکر دهند و آنها را برای تشکیل یک زندگی سالم و بدون تجملات تشویق کنند.
گفتنی است حجت‌الاسلام احمدزاده در حالی به این سوالات پاسخ گفتند که در مدینةالنبی حضور داشتند.