چهارشنبه / ۱۱ اَمرداد ۱۳۹۶ / ۱۴:۳۸
سرویس : دین و اندیشه
کد خبر : ۲۹۱۹۱
گزارشگر : سید پویان حسین‌پور
یادداشت/امام جماعت مسجدالزهرا شهرک آتی ساز:

امام رضا(ع) و عقلانیت اسلامی

حجه الاسلام دکتریدالله حبیبی معتقد است: عقل با همه فضیلتی که دارد و آیت عشق و عرفان و در بر دارنده فضایل هست در عین حال منبعی از منابع فهم و درک ماست که حاجتمند مبنا و ماخذ است. جای مبانی و منابع را نباید عوض کرد. اگر عقل را به چراغ فروزان وجود خود تشبیه کنیم که با نورش اعماق تاریکیها را می‌شناسیم و می‌بینیم.

(چهارشنبه ۱۱ اَمرداد ۱۳۹۶) ۱۴:۳۸

به گزارش پایگاه تخصصی مسجد، یازدهمذی‌القعده روز میلاد امام رضا(ع) است. امام مهربانی‌ها، امام رأفت و کرامت و دهه منتهی به میلاد آن بزرگوار از روز میلاد با سعادت حضرت معصومه(ع) تا میلادآن امام هدی را دهه کرامت نامیده‌اند. آنچه در ادامه می‌آید شرحی است بر کرامات امام‌رضا(ع). هرچند که کرامات آن امام همام در هیچ مصحفی نمی‌گنجد. در ادامه یادداشت حجت الاسلام دکتریدالله حبیبی امام جماعت مسجدالزهرا شهرک آتی ساز را با مضمون کرامت امام‌رضا(ع) میخوانید.

 

میلاد باسعادت امام رضا(ع) برای ما ایرانیان شور و حال دیگری دارد کمتر کسی است که در این ایام دلش در مشهد الرضا نباشد عده‌ای نیز توفیق تشرف به آن بارگاه پرتو افشان دارند با تبریک این مناسبت ره توشه‌ای از خرمن علم وایمان آن امام همام تقدیم شما میشود. امامان شیعه(ع ) از سه طریق ومسیر تشنگان حق  وحقیقت را سیراب نموده‌اند:

 اول:ادعیه  مملو از عشق وعرفان

 دوم:زیارت نامه های شور افرین

وسوم احادیث  راهگشا وهدایت بخش

 رواست در مناسبتهایی که به این شخصیتهای آسمان وملکوتی اختصاص دارد فرصت را غنیمت شمرده دامن نیاز خود را از خرمن نورو ایمان آنان پر کنیم. عنوان این نوشته عقلانیت اسلامی از دیدگاه  امام رضا(ع) است آیا براستی عقلانیت اسلامی وغیر اسلامی داریم؟ نظیر این سوال را می‌توان درباره  عدالت، اخلاق و علم طرح کرد آیا علوم اسلامی و غیر اسلامی داریم؟ این مبحث دامنه دار و آثارنظری و عملی فراوانی دارد و بایسته است که حوزه‌ها و دانشگاه‌ها و کرسی‌های بحث و گفتگو در باره آن مباحثه و پرده‌گشایی نمایند این بحث یکی از فروعات رابطه علم ودین است که تا کنون تاثیرات شگرفی در دو حوزه علم و دین گذاشته است. در مغرب زمین نگاه متجرانه کلیسا ودینداران به علم وتوسعه آنچنان قامت دین را خم کرد که تاکنون نتوانسته قدعلم کند جوامع اسلامی نیز بی نصیب از امواج وتلاطمات این ماجرا نبوده اند ، ما نیز چنانچه هوشمندانه به موضوع نپردازیم دچاراین تجربه های مخرب خواهیم بود. در این نوشته در پرتو یک حدیث از امام رضا(ع) به این سوال پاسخ می‌دهیم که آری عقلانیت با یک نگاه وصف اسلامی به خود می‌‌گیرد و به کمال میرسد شکی نیست که عقل مهمترین سرمایه آدمی در تشخیص خیر و شر است. بدترین جنبندگان در نظر قران محرومان از تفکر وعقلانیتند ان شرالدواب عندالله الصم البکم الذین لایعقلون. انفال -22 و یکی از خطابات قرآن افلا تعقلون است. وللدارالاخره خیرللذین یتقون افلا تعقلون. انعام-32 لقدانزلناالیکم کتابافیه ذکرکم افلاتعقلون. انبیاء-10و در کتب حدیثی ما تمام قد از منزلت وجایگاه عقل دفاع شده است تا آنجا که فرمود خلقت نخستین از آن عقل وعبادت رحمن و اکتساب جنان به عقل است العقل اول ما خلق الله ،العقل ما عبد به الرحمان واکتسب به الجنان وبه قول خواجه عبدالله انصاری «خدایا به آن کس که عقل دادی چه ندادی و به آن کس که عقل ندادی چه دادی؟

 

قوه عاقله لازم هست ولی کافی نیست

عقل با همه فضیلتی که دارد و آیت عشق و عرفان و در بر دارنده فضایل هست در عین حال منبعی از منابع فهم و درک ماست که حاجتمند مبنا و ماخذ است. جای مبانی و منابع را نباید عوض کرد. اگر عقل را به چراغ فروزان وجود خود تشبیه کنیم که با نورش اعماق تاریکیها را می‌شناسیم و می‌بینیم. سوال این است که ماده فروزنده و پیش برنده این چراغ چیست پاسخ این ست که علم و اندشیدن و استفاه از آیات آفاقی و انفسی از جمله منابع پرفروغ آن است ولی در عین حل کافی نیست عقل چراغ بدست و خوش مرام بدون وحی و تکیه گاه آسمانی و راهنمایی انبیاء ره به کمال و تمام نخواهد برد اینجا سخن از کمال عقل و نهایت فعلیت این قوه است که با تکیه بر وحی میسر است و گرنه عقلایی بوده و هستند که محروم از اندیشه های وحیانی آرام زیسته‌اند و آثاری نیز داشته‌اند آیا دانشمندان بزرگ تاریخ که وحیانی نمی‌انیشیدند و الزامات دینی را پایبند نبودند را می‌توان مجانین نامید در دنیای معاصر خودمان که پیشرفتهای علمی وسرعت تولید علم بطور شگفت انگیزجلوه‌گر شده آیا محصول خردمندان وعقلاء زمانه نیست؟ اما کدام عقل؟ باید گفت عقل بدون وحی، پس عقل، در پرتو وحی در دو حوزه فهم و درک حقایق(عقل نظری) و الزام به خوبیها و ارزشها(عقل عملی) به کمال مطلق می‌رسد و انسان کامل را می‌سازد آری عقلانیت دینی با تربیت دینی و وحیانی به فعالیت می‌رسد. عقل حجت درونی است که با کمک حجت بیرونی یعنی انسان کامل کمال می‌یابد. عقل بدون وحی  جهت را گم می کند. عقل بدون دین سرگرم ارزشهای مادی و کمی میشود و انسان را دچار خود ارضائی فکری و آرمانی می کند. نگاه انسان بدون وحی منحرف می شود.  با این رویکرد حدیث گهر بار امام رضا را باهم می‌خوانیم  به این امید که در شرایط فعلی با بکار بستن عقل در پرتو وحی برمشکلات فائق آئیم و چهره ناب اسلامی را در زندگی فردی و اجتماعی نمایان سازیم و با احترام به عقل و عقلاء و قواعد عقلایی از هر نوع تحجر، تنگ نظری و عوام فریبی دوری جوییم و با چراغ عقل و بکارگیری اخلاق و فضائل، شهد شیرین اسلام ناب محمدی را به کام خویش وسایرین بچشانیم.

حضرت ثامن الحجج, علی بن موسی الرضا(ع) در این گفتار آسمانی امنیت فردی و اجتماعی ،ایثار و فداکاری، عزت نفس، عشق به علم و دانایی، درجوار و قرب الهی زیتسن، بی اعتنایی به دنیا، گمنامی در خدمت ونگاه رحمانی به خلق داشتن وحرمت آنان را پاس داشتن واز همه مهمتر وغیرقابل وصفتر تواضع واحترام را از آثار وکارکردهای عقلانیت اسلامی معرفی  می‌فرمایند:

لایتم عقل امرءمسلم حتی تکون فیه عشر خصال :1-الخیر منه ماءمول  2 - والشر منه ماءمون 3-یستکثر قلیل الخیر من غیره 4-ویستقل کثیرالخیر من نفسه 5-لایساءم من طلب الحوائج الیه 6-ولایمل من طلب العلم طول دهره 7-الفقر فی الله احب الیه من الغنی.

8-والذل فی الله احب الیه من العز فی عدوه  9-والخمول اشهی الیه من الشهره. 10-العاشره وماالعاشره،قیل له : ماهی ؟قال (ع): لایری احدالا قال :هو خیر منی واتقی.

بحارالانوار ج78ص336

ترجمه:عقل شخص مسلمان کامل نمی‌شود مکر اینکه دروی ده ویژگی باشد، امید وانتظار خیر از وی 2-درامان بودن از شر او 3 و 4-خیروخوبی  سایرین را زیاد و خیر خویش را کم می‌داند 5-ازطلب حاجت دیگران ازاو خسته نمی شود 6-در مدت عمرخویش در طلب علم است وخستگی به خود راه نمی‌دهد 7-فقر و تنگدستی در راه خدا و تحمل سختی ها محبوبتر از ثروت اندوزی نزد اوست 8-ذلت وانزوا(به گمان دیگران) در راه خدا محبوبتر از عزت در نزد دشمنان اوست. 9-گمنامی برای او شیرین تر از شهرت است. 10-دهمی و چیست دهمی(خیلی مهم است)سوال کردند چیست؟ فرمود اینکه هیج شخص را نمبیند مگر اینکه می گوید او بهتر ومتقی تر از من است. پروردگارا در پناه امام رضا(ع) به ما توفیق شناخت گوهرگران بهای عقل و بکارگیری آن در زندگی فردی واجتماعی نصیب فرما وشفاعت آن امام همام را در باره ما بپذیر آمین یا رب العالمین.


(چهارشنبه ۱۱ اَمرداد ۱۳۹۶) ۱۴:۳۸
https://news.masjed.ir/u/hj9
اظهار نظر
امتیاز را وارد کنید
تعداد کاراکتر باقیمانده: 500
نظر خود را وارد کنید