پایگاه تخصصی مسجد/ علیرضا برومند؛ به مناسبت فرارسیدن 13 شوال سالگرد رحلت مرجع بزرگ جهان تشیع حضرت آیت‌الله العظمی حاج آقا حسین طباطبایی بروجردی، گفتگویی با آیت‌الله ضیاءالدین نجفی تهرانی، مؤسس و تولیت حوزه علمیه نبی‌اکرم(ص) و امام جماعت مسجد جامع نبی‌اکرم(ص) انجام دادیم که در ادامه می‌آید.
آیت‌الله ضیاءالدین نجفی گفت: من برای روح آن بزرگ مرد روحانی و زعیم عالیقدر رحمت الهی را مسئلت دارم و امیدوارم إن‌شاءالله در بهشت، متنعِم به نِعم الهی باشد و ما هم مشمول دعای این بزرگوار باشیم إن‌شاءالله.
متولی حوزه علمیه نبی‌اکرم(ص) در پاسخ به این سؤال که از چه زمانی با آیت‌الله العظمی بروجردی آشنا شدید گفت: آشنایی من با آیت‌الله العظمی بروجردی از همان اوایل تشریف آوردن ایشان به قم بود ایشان در سال ۲۵ به قم تشریف آوردن و ۱۵ سال هم در قم بودند و در سال ۴۰ هم به رحمت الهی رفتند.
امام جماعت مسجد جامع نبی‌اکرم(ص) ادامه داد: مرحوم آیت‌الله حائری یزدی، برای حفاظت قم زحمات بسیاری کشید و قم را بازسازی کرد. علما و بزرگانی مثل امام خمینی(رضوان‌الله تعالی علیه) و آیات عظام گلپایگانی، اراکی، مرعشی نجفی و آیت‌الله العظمی خوانساری و سایر بزرگان را تربیت نمودند و بعد از آقای حائری یزدی و قبل از آمدن آقای بروجردی حضرات آیات حجت کوه‌کمره‌ای، آقای صدر و سید محمد تقی خوانساری قم را اداره کردند.
آیت الله نجفی گفت: وقتی آقای بروجری به قم آمدند، علما از آقای بروجردی تبعیت و حمایت کردند. رضاخان با حوزه علمیه بد بود و مشکلاتی برای قم به وجود آورد. بعد از رضاخان هم پسرش نسبت به قم همان راه پدر را رفت. اما با آمدن آیت‌الله العظمی بروجردی(رضوان الله تعالی علیه) حوزه علمیه قم حفظ شد.
آیت‌الله ضیاءالدین نجفی افزود: آیت‌الله العظمی بروجردی در مقابل دسیسه‌های دشمن ایستادگی کرد و نقشه آنان را خنثی نمود. و بعد از درگذشت مرحوم آیت‌الله العظمی سید ابوالحسن اصفهانی، مرجع بزرگ عالم اسلام، آیت‌الله العظمی بروجردی به قم تشریف آوردند، ایشان زعامت و مرجعیت عامه جهان اسلام را به عهده گرفتند. به راستی می‌توان گفت:ایشان مجدد مقوِم بودند. هم آثار آیت‌الله حائری یزدی، مؤسس حوزه علمیه قم را حفظ کرد و هم اداره حوزه علمیه را حفظ نمود و هم مرجعیت شیعه را شکوهمند ساخت.
تولیت حوزه علمیه نبی‌اکرم(ص) گفت: آیت‌الله العظمی بروجردی از نظر علمی و سیاسی شخصیت بلند مرتبه‌ای بود. ایشان در رابطه با تقریب مذاهب نیز نقش مؤثری داشتند و با رئیس جامعه الأزهر شیخ شلتوت ارتباط برقرار کردند و مسائلی که تا آن موقع مطرح نشده بود به وسیله آیت‌الله العظمی بروجردی مطرح شد.
وی ادامه داد: آیت‌الله العظمی بروجردی برای مصر و جامعه الأزهر نمایندگانی فرستاد و با پیشنهادات و سخنان ایشان، جامعه الأزهر هم به مرجعیت شیعه و حوزه علمیه قم توجه بیشتری پیدا کرد. از آن پس بود که آنها تقاضا کردند تا یک دوره تفسیر شیعه برای الأزهر بفرستند. مرحوم آیت‌الله بروجردی نیز یک دوره تفسیر «مجمع‌البیان فی تفسیرالقرآن» را که از تفاسیر بسیار جامع شیعه بود برای الأزهر فرستادند. شیخ شلتوت نیز از این حرکت آیت‌الله بروجردی تجلیل کرد و گفت: این تفسیر بسیار با برکت و ارزشمند است. تفسیری که به وسیله مرحوم شیخ طبرسی آرای شیعه و اهل سنت را بدون هیچ گونه دخل و تصرفی دریک منبع ذکر کرده بود. حاصل ارتباط مرحوم آیت‌الله العظمی بروجردی با جامعه الأزهر مصر و شیخ شلتوت آن شد که شیخ شلتوت فقه شیعه را به رسمیت شناخت و فتوا داد که عمل به مبانی فقه شیعه صحیح است و در کنار فقه مذاهب چهارگانه اهل سنت، گفت: «الفقه علی مذاهب الخمسه» فقه مذهب شیعه را نیز به رسمیت شناخت.
امام جماعت مسجد جامع نبی‌اکرم(ص) در رابطه با مبارزات آیت‌الله العظمی بروجردی با طاغوت گفت: ایشان جنبه سیاسی و مبارزاتی خوبی داشتند. از جمله مسائلی که در زمان آیت‌الله العظمی بروجردی مطرح شد فوت رضاخان در خارج بود؛ زمانی که محمد رضاپهلوی خواست تا جنازه پدرش را به قم بیاورند تا آیت‌الله بروجردی نمازمیت بخواند، نمایندگانی از جانب شاه خدمت آیت‌الله العظمی بروجردی آمده و تقاضا کردند که شما بر پیکر رضاخان نماز میت بخوانید. آیت‌الله العظمی بروجردی فرمودند: «جنازه اصلا قم نیاید اگر جنازه رضاخان به قم بیاید نه تنها نماز میت بر او نمی‌خوانم بلکه از قم بیرون خواهم رفت.» وقتی این حرف را به شاه رساندند، شاه نگران شد و جنازه را هم دیگر به قم نفرستاد و مستقیم به تهران برد.
این نویسنده و پژوهشگر حوزوی گفت: در جریان جشن هنر شیراز وقتی محمد رضا پهلوی در آن جشن ننگین شرکت کرد و بعد با قطار سلطنتی خود به قم آمد تا با آیت‌الله بروجردی ملاقات کند و خود را از آنچه پیش آمده پاک نماید و ناراحتی و عصبانیت آیت‌الله را از وقوع چنین جشن ننگینی برطرف سازد، آیت‌الله بروجردی شاه را نپذیرفت و شاه یک ساعت در ترمینال راه آهن توقف کرد و رئیس دربار به منزل آیت‌الله آمد و با میانجی‌گری تولیت حرم تلاش کردند آیت‌الله را راضی سازند؛ آیت‌الله بروجردی فرمودند هرگز شاه را نمی‌پذیرم و ملاقات با او نخواهم و شاه بعد از یک ساعت معطلی بدون دیدار با آیت‌الله بروجردی به تهران آمد. تمامی اسناد مبارزاتی آیت‌الله بروجردی در بیت معظم‌له و سایر منابع موجود است.
امام جماعت مسجد جامع نبی‌اکرم(ص) افزود: از جمله برکات و یادگارهای آیت‌الله العظمی بروجردی مسجد اعظم قم است. این ساختمان عظیم به وسیله ایشان ساخته شده است و اکنون مرکز درس خارج مراجع معظم تقلید می‌باشد. ایشان نه تنها در قم در شهرستان‌ها نیز مساجد و مدارسی را ساختند. در خارج از کشور در کربلا و نجف هم ایشان مدرسه ساخته‌اند. و در هامبورگ آلمان نیز مسجد و مؤسسه اسلامی بنا نمودند.
وی در ادامه گفت: از برکات دیگر آیت‌الله العظمی بروجردی تألیفات ایشان است. تألیفات آقای بروجردی، «جامعه احادیث شیعه» و کتب دیگری که از ایشان باقی مانده است و مورد استفاده می‌باشد.
آیت‌الله نجفی تهرانی گفت: از برکات این شخصیت بزرگ، می‌توان به تربیت مراجع فعلی، آیات عظام مکارم‌شیرازی، صافی‌گلپایگانی، فاضل‌لنکرانی، نوری‌همدانی، شبیری‌زنجانی، بهجت‌فومنی و سایر بزرگان حوزه علمیه قم و مرجعیت که همه آنان شاگرد آیت‌الله العظمی بروجردی می‌باشند اشاره کرد.
وی ادامه داد: آیت‌الله العظمی بروجردی در اداره حوزه، جنبه‌های سیاسی و در تربیت شخصیت‌هایی که در آینده حوزه را اداره کنند، زحمت‌های فراوانی کشیدند.
امام جماعت مسجد جامع نبی‌اکرم(ص) گفت: حوزه علمیه قم در آستانه سالگرد ارتحال آیت‌الله العظمی بروجردی مراسم بزرگداشت دارد و بیت معظم ایشان هم الحمدالله به وسیله آیت‌الله علوی بروجردی باز است و اداره می‌شود. اکنون آیت‌الله علوی بروجردی درس خارج دارند و مسجد اعظم و مدرسه خان را اداره می‌کنند و شئونی که آیت‌الله العظمی بروجردی داشتند، الحمدالله به واسطه آیت‌الله علوی بروجردی و بیت معظم ایشان حفظ و اداره می‌شود. ما برای روح مطهر این بزرگ مرد جهان اسلام طلب رحمت الهی داریم و برای بیت معظم ایشان هم طلب موفقیت و سلامت را از خداوند مسئلت می‌کنیم.
در پایان از آیت‌الله ضیاءالدین نجفی تهرانی پرسیدیم که آیت‌الله العظمی بروجردی را در یک جمله معرفی کنید، ایشان بیان داشت: آیت‌الله العظمی بروجردی مرجع بلند مرتبه‌ای بود که مثل ایشان بسیار کم و در زبان خودشان منحصر به فرد و تنها بزرگ مرجع جهان تشیع بودند.