به گزارش پایگاه تخصصی مسجد، بنابر شرایطی که مساجد دارند، می‌توان آن را محل مناسبی برای آموزش والدین دانست، زیرا بسیاری از والدین برای انجام فرایض دینی خود به مسجد می‌روند و متولیان امر می‌توانند از این موقعیت نهایت استفاده را برده و در کنار آموزش مسائل دینی و شرعی به آموزش‌های ضروری نیز بپردازند. به عنوان مثال: بسیاری از والدین فکر می‌کنند که فرزند صالح و سالم کسی است که هرچه بگویند بپذیرد، در حالی که لازم است فرزندان یاد بگیرند در بعضی ازمواقع «نه» بگویند تا در صورت مواجهه با تعارف سیگار و موادمخدر بتوانند این توانایی را از خود بروز دهند. ضمن اینکه مسجد، محل بسیار مناسبی برای پاسخگویی به سؤالات خانواده‌ها خواهد بود. این موارد می‌تواند به عنوان بخشی از مبارزه غیرمستقیم مساجد در امر مبارزه با اعتیاد باشد.
آنچه که در ادامه می‌آید یادداشتحجت الاسلام سید محمد حسین میرشاه ولد امام جماعت مسجد جامع المهدی(عج) سعادت آباد است که به موضوع اعتیاد و نقش بازدارنده مساجد از این پدیده شوم اجتماعی می پردازد.
اعتیاد یک بیماری فلسفی است!
باید مقداری عمیق‌تر نگاه کنیم که چرا اصولاً جوانان به سمت استفاده از مواد مخدر گرایش پیدا می‌کنند؟ ضعف باورها و ارزش‌های اخلاقی دینی، از جمله دلایلی است که در گرایش جوانان به اعتیاد مؤثر است. اگر ما بتوانیم باورهای دینی را از کودکی در بچه‌ها تقویت کنیم، کمتر دچار گرفتاری‌ها و لغزش‌ها می‌شوند. ما باید مجموعۀ عوامل را برای اعتیاد جوانان در نظر بگیریم؛ ضعف آموزش و ضعف اعتقادات و باورهای دینی و حتی می‌باید به مشکلات فردی هم اشاره کرد. اعتقادات و باورهای معنوی و مذهبی، موجب ثبات شخصیتی و روانی انسان‌ها می‌شود و ایمان درونی آنان را تقویت می‌کند. وقتی باورها، اعتقادات و ارزش‌های دینی در درون افراد نهادینه شد، دیگر نیازی به پلیس بیرونی نیست که رفتار انسان را کنترل و بر آن نظارت کند.
شناخت ارزش وجودی
شناخت و بصیرت دینی و باور و اعتقاد قلبی و عملی به آن، باعث خودْ کنترلی، خودْ نظمی، خودْ مدیریتی، خودْ ارزیابی و انضباط درونی در انسان می‌شود و این امر، به عنوان بزرگ‌ترین اهرم در گرایش به خوبی‌ها، نیکی‌ها و انجام حسنات و دوری جستن از بدی‌ها، زشتی‌ها و انجام معصیت است. انسان خودْ کنترل و دارای معرفت درونی، هیچ وقت دنبال اعتیاد و مواد مخدر نمی‌رود؛ چون بر ارزش وجودی و گوهر گران‌بهای درونی خود واقف است.
نتایج تحقیقات به عمل آمده در جهان نشان می‌دهد که خلأ معنوی و اعتقادی و ایمان درونی، مهمترین عامل گرایش انسان‌ها به اعتیاد و مواد مخدر و رفتارهای اعتیادگونۀ زشت دیگر است. «کارل یونگ» دانشمند و روان‌شناس اظهار می‌دارد: «بیماری قرن ما، بیماری مذهبی است؛ نبود معنویت و ایمان مذهبی، مهمترین عامل سوق به آسیب‌های اجتماعی، به ویژه اعتیاد و مواد مخدر است. اعتیاد یک بیماری فلسفی است که فرد معتاد نیاز به یک انقلاب شناختی، بینشی و فلسفی در ذهن خود دارد.»
گفتمان سازی
تقویت و تعمیق باورها و اعتقادات دینی و نظام جهان‌بینی و فلسفی مردم، به ویژه نوجوانان و جوانان، مهمترین راه پیشگیری از گرایش به اعتیاد و مواد مخدر است. استفاده از ظرفیت منابر، مساجد، مبلغین، ائمۀ جماعات و روحانیون، تدوین توصیه‌های تبلیغ هوشمندانه و ابلاغ آن به مبلغین و مبلغات دینی، برگزاری گفتمان‌های دانش‌آموزی و دانشجویی، سامانۀ پاسخگویی به شبهات دینی، برگزاری دوره‌ها و کارگاه‌های آموزشی پیشگیری از اعتیاد با رویکرد دینی برای شبکۀ تبلیغ، انجام فعالیت‌های فرهنگی، پژوهشی و آموزشی در فضای مجازی، تجهیز و تقویت کتابخانه‌های مساجد، تهیه، تدوین و توزیع متون آموزشی، غنی‌سازی طرح اوقات فراغت، اجرای برنامه‌های قرآنی، برگزاری برنامه‌های فرهنگی و مناسبتی توسط مساجد و.... از اهم فعالیت‌های فرهنگی، پژوهشی و آموزشی مرکز رسیدگی به امور مساجد در راستای پیشگیری از آسیب‌های اجتماعی مانند اعتیاد و مواد مخدر است. تفاهم نامه مرکز رسیدگی به امور مساجد با آموزش و پرورش استان تهران جهت حضور ائمۀ محترم جماعات و نیروهای فرهنگی مساجد در مدارس سطح استان، در همین راستا منعقد شده است.
مسجدها و نقشهای ویژه
مهمترین آسیب های اجتماعی موجود در جامعۀ ایران فقر، طلاق و اعتیاد است. مشکلات اقتصادی، دیر یا زود حل‌شدنی است؛ اما باید برای فروپاشی اخلاقی جامعه تلاش جدی کرد. زیرا هر روز آمارهای تکان دهنده‌ای از افزایش آسیب‌های اجتماعی به گوش می‌رسد. باید تلاش کنیم نقش مساجد در مناسبات اجتماعی تقویت شود تا شاهد کاهش آسیب‌های اجتماعی باشیم و از این منظر، مساجد می‌توانند پنجره‌ای برای عرضۀ خدمات اجتماعی باشند. در گذشته مردم با رجوع به مساجد، مشکلات خود را حل می‌کردند. امروز هم باید مساجد به مهمترین مرکز مددکاری اجتماعی مردم در عصر جدید تبدیل شوند. بر اساس آموزه‌های دینی، درب مسجد همیشه باید به روی مردم باز باشد و روحانی نیز، نباید صرفاً کارش اقامه نماز باشد؛ بلکه می‌بایست در شناسایی و حل مشکلات اهالی محل، به خصوص در زمینۀ آسیب‌های اجتماعی و فرهنگی -که متأسفانه این روزها در جامعۀ ما سیر صعودی به خود گرفته- فعال باشد. نباید این طور فکر کرد که مسجد مکانی است برای اقامۀ چند وعده نماز جماعت؛ بلکه همان طور که ما در تاریخ اسلام و به خصوص زمان حیات نورانی پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله) و امام علی (علیه السلام) مشاهده می‌کنیم، مساجد باید نقش بسیار ویژه‌ای در تحولات فرهنگی، سیاسی و اجتماعی و اقتصادی و حتی نظامی جوامع اسلامی داشته باشند.
حضور عالمانه و تخصصی
باید مراکز مشاوره برای ازدواج، طلاق و رسیدگی به نیازمندان را در مساجد مستقر کنیم تا مردم بتوانند به کمک مساجد مشکلاتشان را حل کنند. البته باید توجه داشت که صرف انتخاب مکان برای کاهش و حل آسیب‌های اجتماعی کافی نیست؛ چه آنکه نیاز به حمایت‌های مالی و معنوی از مساجد و نیز برنامه‌ریزی جدی مسئولان در عرصه‌های دیگر وجود دارد و گرنه چه بسا ما دچار شعارزدگی و روزمرگی و بعضاً فرافکنی در این مقولات شویم. البته این نکته هم قابل توجه است که حضور و فعالیت حوزویان در این خصوص، می‌بایست عالمانه و تخصصی باشد، تا بتواند آثار مطلوب را از خود برجای بگذارد. از این منظر، نیازمند تربیت و آموزش روحانیون فرهیخته و متخصصی در زمینۀ کاهش آسیب‌های اجتماعی هستیم که چه در عرصۀ مشاوره به خانواده‌ها و چه برنامه‌ریزی فرهنگی و اجتماعی، بتوانند نقش خود را به درستی ایفا کنند و در عین حال، از علم و تجربۀ کافی برای درمان‌گری در حوزۀ آسیب‌های اجتماعی برخوردار باشند. خوشبختانه در دورۀ جدید فعالیت مرکز رسیدگی به امور مساجد، این آموزش‌های تخصصی مورد توجه قرار گرفته و دوره‌های کوتاه‌مدت پودمانی و دوره‌های بلندمدت برای ائمۀ محترم جماعات پیش‌بینی شده است.