به گزارش پایگاه تخصصی مسجد به نقل از همشهری محله، اگرچه رفتوآمد به کتابخانههای عمومی و بهرهگیری از امکانات آنها بهترین راهحل برای اهل مطالعه و پژوهش است، اما کتابخوانها خوب میدانند که گاهی آدم دلش میخواهد کتابهای تازهای در اختیار داشته باشد یا کتابها را به دیگران هم بدهد تا بخوانند که این اتفاق با وجود زمان محدود کتابخانههای عمومی میسر نمیشود. از طرفی هم آپارتماننشینی و محدودیت فضای داخلی منازل به ما این امکان را نمیدهد هر کتابی را که دلمان میخواهد خریداری کنیم. باتوجه به این محدودیتها، کتابخانه مسجدالنبی(ص) در شهرک پاسداران مدتی است که طرح مبادله کتاب را به اجرا گذاشته و این امکان را فراهم کرده که کتابهای قدیمی خود را به این کتابخانه بیاوریم و با کتابهای دیگران تعویض کنیم.
مبادله کتاب در مسجدالنبی(ص)
هوا رو به تاریکی است و جمعیت نسبتاً زیادی برای اقامه نماز به سمت مسجد روان هستند. داخل حیاط مسجد میزهای مملو از کتاب قرار گرفته است و به نمازگزاران علاقهمند به مطالعه این نوید را میدهد که دست خالی به خانه برنخواهند گشت و در کنار نماز میتوانند کتابهای تازه با موضوعات مورد علاقه خود را بدون کمترین هزینه جایگزین کتابهای قدیمی کنند. همه این اقدامات تحت عنوان برنامه «مبادله کتاب» انجام میشود که مدتی است از سوی کتابخانه مسجدالنبی(ص) به اجرا درآمده. در این طرح شرایطی مهیا شده تا افراد علاقهمند به مطالعه بتوانند، کتابهای قدیمی خود را که بارها خوانده و درحال حاضر در کنج خانه بدون استفاده باقی مانده به این کتابخانه آورده و با کتابهای دیگر تعویض کنند. این طرح برای توسعه و رواج فرهنگ کتابخوانی برگزار میشود تا کتاب، این یار گرمابه و گلستان از افراد جدا نیفتد.
زهرا باقری، 22 ساله که در ایستگاه مبادله کتاب توانسته چند کتاب خود را با تعدادی رمان مبادله کند، در اینباره میگوید: «خواندن کتابهای رمان و شعر حس خوبی به آدمی میدهد. شاید خیلیها در طول شبانهروز خود را با انجام کارهای مختلفی سرگرم کنند، بازی کنند، به خرید بروند، ورزش کنند، اما به نظر من هیچ یک از این فعالیتها به اندازه خواندن کتاب لذتبخش و تأثیرگذار نیست. کتاب خواندن حس خوبی به من میدهد، حسی که تنها وقتی کتاب را میخوانی و سطر به سطرش را درک میکنی قابل لمس است. علاقه من باعث شد تا امروز به ایستگاه مبادله کتاب بیایم و در این طرح جالب و متفاوت که به نظر من راهی برای ترویج کتابخوانی است، شرکت کنم و کتابهای خود را با تعدادی کتاب با موضوعات تازهتر معاوضه کنم.»علی کاشفی هم با تعداد زیادی کتاب در دست از راه میرسد. علی که 19 ساله است و سال گذشته در کنکور قبول شده، میگوید: «تعداد زیادی کتاب درسی و تست برای آمادگی کنکور خریده بودم که الان با ورود به دانشگاه دیگر به آنها احتیاجی ندارم. وقتی متوجه طرح مبادله کتاب شدم تصمیم گرفتم آنها را به مسجد بیاورم که دیگران بتوانند از این کتابها استفاده کنند و خودم بتوانم کتابهای جدیدی برای مطالعه بگیرم.»علی کتابهای درسیاش را تحویل میدهد و بعد کنار میز کتابها میایستد تا کتاب مورد علاقهاش را پیدا کند. کمکم افراد دیگری هم کنار میز میآیند. زهرا صالحی که همراه فرزندش به مسجدالنبی(ص) آمده، درباره این طرح میگوید: «دختر من از سن کم با کتاب مأنوس شده است. وقتی کوچکتر بود من برایش کتاب میخواندم و از وقتی خواندن یاد گرفت خودش به مطالعه علاقهمند شد. وقتی دیدم کتابخانه مسجدالنبی(ص) چنین فرصتی را فراهم کرده، بهتر دیدم دخترم را با فرهنگ مبادله کتاب هم آشنا کنم تا یاد بگیرد داشتههایش را با دیگران به اشتراک بگذارد.»
توسعه کتابخوانی با مبادله کتاب
اجرای طرح مبادله کتاب باعث شده شهروندان با دریافت تازهترینها از دنیای مطالعه عقب نیفتند. عبدالله عبدی، مسئول فرهنگی مسجدالنبی(ص) هدف از اجرای طرح مبادله کتاب را افزایش سرانه مطالعاتی و ترویج تعویض کتابهای بدون استفاده بیان میکند و میگوید: «ایستگاه مبادله کتاب در واقع برای جامعه کتابخوان و به گردش درآوردن کتابهای بدون استفاده در منزل دایر شده است. در این طرح شرایطی ایجاد شده تا افراد کتابخوان، کتابهایی را که تاکنون مطالعه نکرده با کتابهای خود تعویض و تازهها را به منزل خود ببرند. مبادله کتاب نه تنها در مسجدالنبی(ص) بلکه باید در همه کتابخانهها و مساجد توسعه یابد، تا بتواند در تحقق این مهم که شهروندان با کتاب آشتی کرده و این یار مهربان را در سبد روزانه خود قرار دهند، تأثیرگذار باشد.»
عبدی با اشاره به جزئیات این طرح اضافه میکند: «طرح مبادله کتاب ازساعت 13 تا 19 و در طول سال برگزار میشود. تعداد کتابهایی که آورده میشود نسبی است. گاهی اتفاق افتاده که 800 کتاب برای مبادله آورده میشود و گاهی نیز این کتابها به صدتا هم نمیرسد. موضوعات کتابها هم مختلف و متناسب برای همه گروههای سنی است. شهروندان برای کتابخوان بودن حتماً نیاز نیست که کتاب نو داشته باشند، بلکه میتوانند کتابهای خود را که در حال فرسوده شدن است در اختیار دیگران قرار دهند و در عین حال از کتابهای دیگران هم بهرهمند شوند که این امر به خودی خود لذت خواندن را کشف و فرهنگ کتابخوانی را رواج میدهد.» وی در ادامه با اشاره به این موضوع که مبادله کتاب هزینه خرید کتاب را کاهش میدهد، میگوید: «هر هفته تعداد زیادی کتاب آورده میشود. کارشناسان ما همه این کتابها را بررسی کرده و کتابهای تکراری، فرسوده و بیارزش را جدا میکنند و کتابهایی را که ارزش مبادلهای دارند به نمایش عموم میگذارند.»
عبدی با بیان اینکه فعالیتهای کتابخوانی متنوعی در مسجدالنبی(ص) انجام میشود، میگوید: «فعالیتهای کتابخوانی در مسجدالنبی(ص) تنها به مبادله کتاب محدود نمیشود. در حال حاضر در کنار این طرح و به مناسبت هفته دفاع مقدس، طرح توزیع کتاب در میان نمازگزاران را داریم. همچنین طی اقدامی برخی کتابهای مطرح مانند زندگینامه شهید ابراهیم هادی را بهصورت فایل صوتی درآورده تا شرایط مطالعه آسان را در اختیار شهروندان قرار دهیم. مسابقه کتابخوانی و چندین فعالیت دیگر در مسجد در دست انجام است و باعث میشود تا کتاب هرچه بهتر در سبد خانوار قرار گیرد.»