پایگاه تخصصی مسجد؛ بعضی ایده‌ها را آدم‌های خاص می‌آورند، خاص که می‌گوییم منظورمان این نیست که معروف هستند. نه، خاص بودن این آدم‌ها از دل بزرگ آنهاست، از خطرهایی که می‌پذیرند و به استقبال کارهای بزرگ و قدم های موثر می‌روند. مثل آیت الله خلخالی امام جماعت سابق مسجد صدریه تهران، که وقتی به این مسجد آمد، کتابخانه مسجد را بنیان نهاد. حالا همان کتابخانه یکی از قطب‌های فرهنگی منطقه ۱۴ تهران شده است.
مسجدی با قدمت ۷۰ ساله
انتهای خیابان نورمهدی بر کوچه اقدامی، گلدسته‌های مسجد صدریه خودنمایی می‌کند. تا وقت نماز خیلی مانده، اما بر خلاف اغلب مساجد که فقط نزدیک اذان پذیرای مردم هستند، در مسجد باز است. اهالی می‌گویند که در مسجد از صبح سحر باز می‌شود و تا آخر شب پذیرای نمازگزاران و رهگذران است. به جز روزهای بلند تابستان که 2 ساعتی بعد از نماز ظهر برای استراحت خادم بسته می‌شود.
امام جماعت مسجد درباره تاریخچه آن می‌گوید: «مسجد را خانمی به اسم صدریه که از ملاک‌های دولاب بوده ساخته است. تا سال 56 هم همان شکل اولیه خودش را داشت. اما به سبب برنامه‌های فرهنگی پرباری که در اینجا برگزار می‌شد، به‌ویژه جشن نیمه شعبان، روز به روز به تعداد نمازگزاران که اغلب‌شان هم جوان بودند افزوده شد تا اینکه امام جماعت وقت که آن زمان آیت‌الله موسوی خلخالی بود، تصمیم به وسیع‌تر کردن مسجد گرفت. چند ملک اطراف اینجا خریداری و به مسجد اضافه شد. الان مساحتی بالغ بر یک‌هزار مترمربع دارد و در 4 طبقه خلاصه می‌شود.»
مسجد قدمت 77 ساله دارد و در این مدت 4 امام جماعت به خود دیده است. نخستین آن شیخ محمد تهرانی است. روحانی مبارزی که به سبب فعالیت‌های انقلابی توسط ساواک دستگیر و شکنجه شد و سال 1344 هم بر اثر بیماری از دنیا رفت. شیخ محمد تهرانی و برادرش احمد، بنیانگذار جشن‌های نیمه شعبان در این مسجد هستند. بعد از آن آیت‌الله سید محمدمهدی موسوی‌خلخالی که یکی از اقوام شیخ محمد تهرانی بود، از نجف به تهران آمد و امامت این مسجد را عهده‌دار شد. آیت‌الله موسوی خلخالی از شاگردان برجسته آیت‌الله خویی است. به گفته سبحانی، این عالم روحانی 95 سال دارد و هم اکنون در مشهد کلاس‌های درس استادش را اداره می‌کند. او می‌گوید: «آیت‌الله موسوی خلخالی مهم‌ترین اقدام فرهنگی را در این منطقه انجام داد و آن راه‌اندازی کتابخانه در مسجد صدریه بود.» تا همین چند سال پیش این روحانی امامت مسجد را برعهده داشت. با رفتن عالم محله، حجت‌الاسلام کمالی و بعد از آن حجت‌الاسلام محمدجواد تهرانی امامت مسجد را برعهده گرفته‌اند.
مسجدی که به کتابخانه‌اش مشهور است
حیاطش خیلی بزرگ نیست و میان آن سقاخانه زیبایی قرار گرفته که دیوارش با تمثال شهدا زینت یافته است. سمت چپ حیاط شبستان مردانه است که پاتوق جوانان محله به حساب می‌آید. کمی آن طرف‌تر راه پله‌ای است که مراجعه‌کننده را به دفتر بسیج هدایت می‌کند. شکل و شمایلش مثل دیگر مسجدهای دور و برمان است اما آنچه این مکان مقدس را در منطقه شهره کرده، جشن‌های نیمه شعبان آن است که مصداقش را در هیچ جای تهران نمی‌توان دید. عامل دیگری که باعث شده مسجد صدریه به‌عنوان کانون فرهنگی مهم منطقه به شمار آید، وجود کتابخانه بزرگی است که در دل آن بیش از 50 هزار جلد کتاب جای گرفته و همه آنها طبق اصول کتابداری چیده شده است.
یکی از برنامه‌های اصلی مسجد در نیمه شعبان، برگزاری مسابقه کتابخوانی است که توسط کانون فرهنگی مسجد انجام می‌شود. یکی از اعضای هیئت امناء در این‌باره توضیحات بیشتری می‌دهد: «چند سالی است که در ایام نیمه شعبان مسابقه کتابخوانی برپا می‌شود. هر ساله یک‌هزار جلد کتاب با موضوع مهدویت و امام‌شناسی تهیه شده و بین نمازگزاران توزیع می‌شود. در پایان هم به نفرات برتر هم جوایز ارزنده‌ای اهدا می‌کنیم. استقبال نوجوانان و جوانان از این مسابقه مثال‌زدنی است.»
کلاس‌های درس کتابخانه
فضای کتابخانه مسجد یک‌هزار مترمربع است. بزرگ است و شاید در هیچ مسجدی چنین فضایی وجود نداشته باشد. طبقه بالا به مخزن کتاب اختصاص دارد اما سالن مطالعه آن در طبقه پایین‌تر قرار دارد۵۰ هزار جلد کتاب در مخزن وجود دارد که همه آنها طبق اصول کتابداری چیده شده است. مدیران کتابخانه می‌گویند: بانی کتابخانه آیت‌الله موسوی خلخالی بود. با ۲ اتاق کوچک شروع کرد. یکی را به مخزن و دیگری را به فضای مطالعه اختصاص داد.
یکی از چیزهایی که باعث رونق گرفتن کتابخانه شد، کلاس درس آیت‌الله خلخالی بود. برای اینکه ذهن جوانان محله را پویا کند مواردی را مطرح می‌کرد و می‌خواست که ما درباره‌اش تحقیق شود. همین باعث شده بود بچه‌ها بروند کتاب تهیه کنند. بعد هم کتاب‌ها را به کتابخانه هدیه می‌کردند تا همه استفاده کنند.
تماس با ناشران برای تجهیز کتابخانه مسجد
آیت الله خلخالی برای پربار شدن مخزن کتابخانه، به ناشران بزرگ نامه‌نگاری کرده و در خواست کتاب کردند. این کتابخانه امروز یکی از کتابخانه‌های مهم در تهران است و شاید در هیچ مسجدی چنین فضای فرهنگی وجود نداشته باشد. سالن مطالعه برای بانوان و آقایان جداست و اهالی خیلی راحت و بدون دغدغه می‌توانند از فضای آن استفاده کنند. کتابخانه مسجد صدریه روزها از ۸ صبح تا ۶ عصر پذیرای مراجعه‌کنندگان است.
شهیدی که راه استاد را ادامه داد
غلامحسین افشردی یا همان شهید حسن باقری، فرمانده جوانی که دشمن را به زانو درآورد و لقب نخبه جنگ را به خود اختصاص داد، از بچه‌های همین مسجد است. او از سال سوم دبیرستان فعالیت فرهنگی خود را در مسجد آغاز کرد. پاتوقش کتابخانه بود. خیلی کتاب می‌خواند. تشنه دانستن بود. یاد می‌گرفت و یاد هم می‌داد. برای رشد فکری خودش مطالعه می‌کرد و چیزهایی که آموخته بود را به‌صورت سخنرانی برای هم‌رزمانش می‌گفت.